Dla Pacjenta

Umowa zawarta z NFZ dobrowolnie (wraz z aktualnym dowodem zapłaty za dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne) uprawnia do:

• wszelkich świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na takich samych zasadach, jak w przypadku pozostałych ubezpieczonych w ramach publicznego systemu opieki zdrowotnej,
• uzyskania Karty EKUZ.

Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej przysługuje od dnia wyznaczonego w umowie, a wygasa po upływie 30 dni od rozwiązania lub wygaśnięcia umowy.

Warunkiem objęcia ubezpieczeniem dobrowolnym jest zamieszkiwanie na terytorium Polski.

Ubezpieczyć się może każdy kto nie jest:

• objęty obowiązkowym ubezpieczeniem,
• członkiem rodziny osoby ubezpieczonej,
• objęty powszechnym systemem ubezpieczenia zdrowotnego w jednym z krajów Unii Europejskiej albo Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA).

Wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy jej wymiaru. Podstawa wymiaru to kwota deklarowanego miesięcznego dochodu, nie niższa jednak od kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw włącznie z wypłatami z zysku. (Wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku na dany kwartał określa każdorazowo obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w sprawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, wydawane w związku z art. 5 pkt 31 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach  opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych).

Wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy jej wymiaru.

Składka jest miesięczna i niepodzielna. Składkę w pełnej wysokości za miesiąc kalendarzowy, w którym podlegało się ubezpieczeniu, także za niepełny miesiąc, należy opłacić do 20 dnia następnego miesiąca.

Zgodnie z obwieszczeniem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 21 października 2024 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w trzecim kwartale 2024 r. wyniosło 8269,13 zł.

Składka na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne za miesiące: październik, listopad i grudzień 2024 r. wynosi miesięcznie nie mniej niż 744,22 zł (8269,13 zł x 9% podstawy wymiaru składki = 744,22 zł)

Od składki za listopad 2018 r. dla cudzoziemców, którzy są studentami spoza UE oraz cudzoziemców, którzy są osobami duchownymi spoza UE albo osobami spoza UE odbywającymi staż adaptacyjny, albo kurs języka polskiego, albo kursy przygotowawcze do podjęcia nauki w języku polskim podstawa wymiaru składki wynosi 620 zł, a wysokość składki: 55,80 zł miesięcznie.

Podstawa wymiaru składki dla wolontariuszy wynosi 4 300,00 zł brutto (minimalne wynagrodzenie od lipca 2024 r.), a wysokość składki: 387,00 zł.

Od 1 stycznia 2018 r. składka na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest na konto ZUS, po uzyskaniu indywidualnego numeru konta.

Osobą ubezpieczoną jest osoba, która posiada własny tytuł do ubezpieczenia zdrowotnego (m. in. z tytułu stosunku pracy, emerytury, renty) bądź została zgłoszona jako członek rodziny osoby ubezpieczonej do ubezpieczenia zdrowotnego lub zawarła umowę dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego. W przypadku istotnych wątpliwości co do okresu braku posiadania statusu ubezpieczonego (w szczególności pracy lub zamieszkiwania poza granicami Polski), można zgłosić się do właściwego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia, zgodnie z właściwością terytorialną.

NFZ uzależnia objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym od wniesienia opłaty dodatkowej, jeśli przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek wynosi nieprzerwanie:

• od 3 miesięcy do roku - opłata wynosi nie mniej niż 1 653,83 zł (20% podstawy wymiaru) i jest wnoszona w całości
• powyżej roku do 2 lat - opłata wynosi nie mniej niż 4 134,57 zł (50% podstawy wymiaru) i możliwe jest rozłożenie jej na 3 raty
• powyżej 2 do 5 lat - opłata wynosi nie mniej niż 8 269,13 zł (100% podstawy wymiaru) i możliwe jest rozłożenie jej na 6 rat
• powyżej 5 do 10 lat - opłata wynosi nie mniej niż 12 403,70 zł (150% podstawy wymiaru) i możliwe jest rozłożenie jej na 9 rat
• powyżej 10 lat - opłata wynosi nie mniej niż 16 538,26 zł (200% podstawy wymiaru) i możliwe jest rozłożenie jej na 12 rat.

Opłatę należy uiścić przed podpisaniem umowy na konto właściwego OW.

Dane kontaktowe do oddziałów wojewódzkich

a jej potwierdzenie należy dołączyć do wniosku o objęcie ubezpieczeniem dobrowolnym.

Rozłożenie opłaty na raty możliwe jest w uzasadnionych przypadkach. W tym celu należy złożyć wniosek o rozłożenie opłaty dodatkowej na raty (wraz z dokumentacją potwierdzającą sytuację materialną, rodzinną i zdrowotną) do dyrektora oddziału wojewódzkiego NFZ.

Opłaty dodatkowej nie ponoszą:

- wolontariusz,
- cudzoziemiec, który:

• jest studentem lub uczestnikiem studiów doktoranckich i studiuje w Polsce albo jest absolwentem odbywającym w Polsce obowiązkowy staż oraz nie posiada obywatelstwa UE lub EFTA ani prawa legalnego zamieszkania w jednym z tych państw
• jest członkiem zakonu lub alumnem wyższego seminarium duchownego lub teologicznego, postulantem, nowicjuszem, juniorystą zakonu lub ich odpowiednikiem, nie posiada obywatelstwa EU lub EFTA – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym EFTA ani prawa legalnego zamieszkania w jednym z tych państw oraz
  •  przebywa w Polsce na podstawie wizy, zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zgody na pobyt ze względów humanitarnych, zgody na pobyt tolerowany albo
  •  uzyskał w Polsce status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą albo korzysta z ochrony czasowej
• odbywa staż adaptacyjny
• odbywa kurs języka polskiego, kurs przygotowawczy do podjęcia nauki w języku polskim, o których mowa w przepisach o szkolnictwie wyższym i nie posiada obywatelstwa UE lub EFTA ani prawa legalnego zamieszkiwania w jednym z tych państw,

- marynarz, który udokumentuje zatrudnienie na statku morskim o obcej przynależności (książeczka żeglarska, kontrakt). Tego okresu zatrudnienia nie wlicza się do okresu nieobjęcia ubezpieczeniem zdrowotnym.

KROK 1: SKOMPLETUJ POTRZEBNE DOKUMENTY

- dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający Twoją tożsamość (lub jego kserokopię, jeżeli przesyłasz wniosek pocztą, e-mailem lub przez EPUAP);

- wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym wraz z dołączonym do wniosku oświadczeniem (str. 2) lub

- wniosek o objęcie wolontariusza dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym (wypełnij  go w dwóch egzemplarzach);

- druk ZUS ZZA  (dla siebie) oraz ZUS ZCNA (jeśli zgłaszasz do ubezpieczenia członków rodziny);

- potwierdzenie wniesienia opłaty dodatkowej (jeżeli dotyczy).

 

Jeśli byłeś wcześniej objęty ubezpieczeniem zdrowotnym, przygotuj też:

- dokument potwierdzający ostatni okres ubezpieczenia, w przypadku braku danych w Centralnym Wykazie Ubezpieczonych umożliwiających identyfikację statusu ubezpieczenia  

- osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę – świadectwo pracy,

 - osoba realizująca umowę zlecenia – umowa zlecenie wraz z dokumentami potwierdzającymi zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego (druk ZUS ZUA) oraz z dokumentami potwierdzającymi wyrejestrowanie z ubezpieczenia zdrowotnego (ZUS ZWUA),

- osoba wykonująca działalność gospodarczą – druk ZUS ZWUA oraz ZUS ZWPA potwierdzony przez ZUS, wydruk z ewidencji działalności gospodarczej CEIDG dotyczący wykreślenia lub zawieszenia działalności gospodarczej, a w przypadku spółek prawa handlowego – wykreślenie z KRS,

- osoba zarejestrowana jako osoba bezrobotna – decyzja z Urzędu Pracy o utracie statusu osoby bezrobotnej lub zaświadczenie potwierdzające zgłoszenie do ubezpieczenia i datę wyrejestrowania z ubezpieczenia,

- osoba zgłoszona jako członek rodziny:

• w przypadku małżonka oraz rodzica – druk ZUS ZCNA wyrejestrowania z ubezpieczenia,
• w przypadku dziecka:
  • druk ZUS ZCNA wyrejestrowania z ubezpieczenia oraz 
  • dokument potwierdzający zakończenie nauki – w przypadku dziecka, które jest absolwentem szkoły średniej lub wyższej (data wyrejestrowania powinna być zgodna z datą zakończenia nauki) lub
  • dokument potwierdzający posiadanie znacznego stopnia niepełnosprawności lub innego równoważnego – w przypadku dziecka, które ukończyło 18 lat,

- osoba zgłoszona przez szkołę albo uczelnię – dokument potwierdzający wyrejestrowanie z ubezpieczenia zdrowotnego (ZUS ZWUA) lub zaświadczenie z uczelni (data wyrejestrowania powinna być zgodna z datą zakończenia nauki),

- korzystający – umowa wolontariatu,

- cudzoziemiec – student, uczestnik studiów doktoranckich, absolwent odbywający w Polsce obowiązkowy staż – zaświadczenie z uczelni potwierdzające status studenta, uczestnika studiów doktoranckich, absolwenta odbywającego w Polsce obowiązkowy staż,

- cudzoziemiec – członek zakonu, alumn wyższych seminariów duchownych i teologicznych, postulant, nowicjusz, zakonu lub ich odpowiednik – zaświadczenie o stopniu posługi kapłańskiej,

- cudzoziemiec odbywający kurs języka polskiego oraz kurs przygotowawczy do podjęcia nauki w języku polskim – zaświadczenie z uczelni,

- osoba posiadająca ubezpieczenie w innym kraju członkowskim UE i EFTA – zaświadczenie potwierdzające okres zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego w tym kraju (formularz S-041 – wcześniej formularz E-104, ), z wyłączeniem marynarzy, którzy mogą potwierdzić zatrudnienie na statku morskim,

- cudzoziemiec spoza UE i EFTA:

• Karta Pobytu lub decyzja zezwalająca na pobyt stały lub czasowy z wyłączeniem zezwolenia udzielonego na podstawie art. 181 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach,
• wiza z prawem do pracy,

-  innej sytuacji – dokument od płatnika składek, który potwierdzi zakończenie ubezpieczenia zdrowotnego (np. zaświadczenie o urlopie bezpłatnym).

Będzie on potrzebny, jeśli Centralny Wykaz Ubezpieczonych NFZ nie będzie zawierał wszystkich danych, lub jeśli pojawią się co do nich wątpliwości.

Aby zgłosić członka rodziny, przygotuj dodatkowo:

- akt małżeństwa (jeśli twój małżonek ma inne nazwisko)

- legitymację szkolną/studencką lub zaświadczenie o kontynuacji nauki (jeśli twoje dziecko jest pełnoletnie)

Jeżeli jesteś studentem spoza UE/EFTA dołącz także:

- kserokopię pierwszej strony paszportu (z zakrytym wizerunkiem);

- kserokopię aktualnej wizy studenckiej lub Karty Pobytu (obustronna);

- kserokopię aktualnego zaświadczenia o statusie studenta (zaświadczenie ważne jest przez 30 dni od daty wystawienia ww. dokumentu);

- kserokopię dokumentu potwierdzającego zamieszkanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jeżeli jesteś osobą niepełnoletnią (poniżej 18 r.ż.) dołącz:

- pisemną zgodę (oświadczenia) rodzica lub opiekuna prawnego na zawarcie umowy dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego w NFZ oraz kserokopiĘ pierwszej strony paszportu rodzica/opiekuna.

Uwaga: Umowę może zawrzeć w Twoim imieniu także pełnomocnik – przygotuj pisemne pełnomocnictwo, kogo upoważniasz do podpisania umowy. Pełnomocnictwo powinno zawierać dane  (imię i  nazwisko, numer PESEL, serię i numer dowodu osobistego, adres zamieszkania) Twoje i  pełnomocnika. Pełnomocnik powinien okazać dowód tożsamości.

Pamiętaj: zgłoś do ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny. członkami rodziny są następujące osoby:

   - dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuk albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w ramach rodziny zastępczej,

- do ukończenia 18 lat,

 - do ukończenia 26 lat, jeżeli  uczy się dalej w szkole, zakładzie kształcenia nauczycieli, uczelni lub jednostce naukowej prowadzącej studia doktoranckie,

- bez ograniczenia wieku, jeżeli posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi,

- małżonek,

- wstępny pozostający z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym, który nie podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu. Nie wiąże się to z dodatkową składką.

Uwaga: Nie możesz zgłosić do ubezpieczenia członków rodziny, jeżeli jesteś:

• wolontariuszem,
• cudzoziemcem, który:
  • jest studentem  lub uczestnikiem studiów doktoranckich oraz absolwentem odbywającym w Polsce obowiązkowy staż,
  • jest członkiem zakonu, alumnem wyższych seminariów duchownych i teologicznych, postulantem, nowicjuszem i juniorystą zakonu i ich odpowiednikiem,
  • odbywa kursy języka polskiego oraz kursy przygotowawcze do podjęcia nauki w języku polskim.

 

KROK 2:  PRZEKAŻ KOMPLET DOKUMENTÓW DO WŁAŚCIWEGO ZE WZGLĘDU NA MIEJSCE ZAMIESZKANIA ODDZIAŁU WOJEWÓDZKIEGO NFZ

Wypełnione i podpisane przez Ciebie dokumenty możesz:

- dostarczyć osobiście we właściwym oddziale wojewódzkim;

- przesłać pocztą na adres:

- przesłać poprzez platformę ePUAP opatrzone podpisem elektronicznym

 

Dane kontaktowe do oddziałów wojewódzkich

 

KROK 3: PODPISZ OTRZYMANĄ UMOWĘ

Po przedstawieniu wniosku i dokumentów otrzymasz umowę do podpisu.

 

KROK 4: PRZEKAŻ KONIECZNE DOKUMENTY DO ZUS

Po podpisaniu umowy o dobrowolne ubezpieczenie z NFZ, ubezpieczony powinien złożyć we właściwym dla swojego miejsca zamieszkania ZUS-ie, druk ZUS ZZA z kodem tytułu ubezpieczenia 24 10 XX oraz ZCNA w przypadku zgłoszenia członków rodziny.

Za każdy miesiąc podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu ubezpieczony ma obowiązek składać deklarację rozliczeniową ZUS DRA oraz opłacać składki na konto ZUS.

Za wolontariusza powyższe dokumenty składa korzystający, który także opłaca za niego składkę na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne.

W przypadku studentów i doktorantów pochodzenia polskiego w rozumieniu przepisów o repatriacji lub posiadających ważną Kartę Polaka, w przypadku wiedzy o tym fakcie, składki opłaca szkoła wyższa lub podmiot prowadzący studia doktoranckie.

Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym następuje z dniem określonym w umowie zawartej z NFZ – jednak nie wcześniej, niż z dniem złożenia wniosku, a ustaje z dniem rozwiązania tej umowy, albo po upływie miesiąca nieprzerwanej zaległości w opłacaniu składek. W tych samych ramach czasowych dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym objęty jest wolontariusz. Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne wygasa również w przypadku objęcia danej osoby obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym.

Rozwiązać umowę o dobrowolne ubezpieczenie można:

• na pisemny wniosek ubezpieczonego złożony w NFZ. W wypowiedzeniu umowy powinna być zawarta data, z którą następuje rozwiązanie. Należy załączyć wszystkie dowody opłaconych składek (ewentualnie wydruk składek z ZUS) za okres trwania umowy, oraz dokument potwierdzający uzyskanie innego tytułu ubezpieczenia (w sytuacji zmiany tytułu ubezpieczenia). Powiadomienie jest skuteczne najwcześniej z dniem złożenia we właściwym oddziale NFZ lub otrzymania przez właściwy oddział NFZ.

Umowa wygasa po upływie miesiąca nieprzerwanej zaległości w opłacaniu składek lub w przypadku nieopłacenia w wyznaczonym terminie kolejnej raty opłaty. Umowa wygasa również w przypadkach określonych w odrębnych przepisach, w tym na podstawie przepisów o koordynacji, w szczególności: 

• po ustaleniu przez Dyrektora Wojewódzkiego Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia ustawodawstwa właściwego innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;
• z chwilą przeniesienia miejsca zamieszkania ubezpieczającego się poza granice Rzeczypospolitej Polskiej;
• w związku z uzyskaniem obowiązkowego tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego, wskazanego w art. 66 ustawy.

Po rozwiązaniu umowy dobrowolnego ubezpieczenia w NFZ, należy ją wyrejestrować w ZUS, zgodnie z właściwością terytorialną.