Antybiotyki - stosuj z rozwagą!

Rosnąca antybiotykooporność zagraża skuteczności antybiotyków obecnie i w przyszłości.

Antybiotykooporność jest coraz poważniejszym problemem zdrowia publicznego w Europie.

Podczas gdy rośnie liczba zakażeń wywołanych bakteriami antybiotykoopornymi, proces opracowywania nowych antybiotyków nie zapowiada zmiany sytuacji, co skłania do pesymistycznych przewidywań co do dostępności skutecznych terapii antybiotykowych w przyszłości.

Rosnący udział bakterii antybiotykoopornych może zostać powstrzymany poprzez zachęcanie do ograniczonego i właściwego stosowania antybiotyków u pacjentów w ramach podstawowej opieki zdrowotnej.

Powstawanie antybiotykooporności jest związane z ekspozycją na antybiotyki. Ogólne zużycie  antybiotyków w populacji, jak również sposób ich przyjmowania, mają wpływ na antybiotykooporność.

Doświadczenia niektórych krajów europejskich wskazują, że zmniejszenie częstotliwości przepisywania antybiotyków pacjentom ambulatoryjnym doprowadziło do równoległego obniżenia antybiotykoodporności.

Podstawowa opieka zdrowotna  odpowiada za  około 80–90% wszystkich recept na antybiotyki, wystawianych głównie w związku z zakażeniami dróg oddechowych.

Istnieją dowody na brak konieczności stosowania antybiotyków w wielu przypadkach zakażeń dróg oddechowych oraz na to, że układ odpornościowy pacjenta jest wystarczająco silny, w skutecznym zwalczaniu banalnych zakażeń.

Istnieją grupy pacjentów z określonymi czynnikami ryzyka, na przykład z ciężkimi zaostrzeniami przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) i zwiększonym wytwarzaniem plwociny, u których wymagane jest przepisywanie antybiotyków.

Niepotrzebne przepisywanie antybiotyków w podstawowej opiece zdrowotnej  jest zjawiskiem złożonym, jednak w głównej mierze wiąże się z takimi czynnikami, jak błędna interpretacja objawów, niepewność diagnostyczna oraz niewłaściwie odczuwane oczekiwania pacjentów.

Kluczowe znaczenie ma komunikacja z pacjentem.

Badania wykazują, że w warunkach podstawowej opieki medycznej zadowolenie pacjentów zależy bardziej od skutecznej komunikacji niż od otrzymywania recept na antybiotyki, a przepisywanie antybiotyku w związku z zakażeniem górnych dróg oddechowych nie zmniejsza liczby kolejnych wizyt w gabinecie lekarza.

Uzyskanie profesjonalnej porady lekarskiej ma wpływ na postrzeganie choroby przez pacjenta, jego postawę wobec niej i poczucie konieczności zastosowania antybiotyków, zwłaszcza w przypadku, gdy pacjenci są informowani o oczekiwanym przebiegu choroby, w tym realistycznym czasie wyzdrowienia i strategiach samodzielnego zwalczania choroby.

Specjaliści przepisujący leki w ramach podstawowej opieki zdrowotnej nie muszą przeznaczać więcej czasu na konsultacje obejmujące zaoferowanie alternatyw dla przepisania antybiotyku. Badania wskazują, że można to osiągnąć przy tym samym średnim czasie konsultacji, z jednoczesnym zachowaniem wysokiego stopnia zadowolenia pacjenta.

źródło - ECDC