Aktualności

Aktualności Centrali

Poradnik Pacjenta: Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej – jak może Ci pomóc?

15-06-2023

Lekarz POZ (podstawowej opieki zdrowotnej) działa w ramach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych na podstawie umowy z NFZ.
Lekarz POZ popularnie nazywany jest również lekarzem pierwszego kontaktu.
Lekarz POZ rozpoznaje choroby i leczy je, a w razie potrzeby kieruje pacjentów na badania diagnostyczne, zabiegi, do lekarzy specjalistów.
Do obowiązków lekarza POZ należą m.in. promocja zdrowia i profilaktyki (np. chorób układu krążenia), porady patronażowe, badania bilansowe dzieci i młodzieży oraz wystawianie orzeczeń i zaświadczeń o stanie zdrowia.

Lekarz POZ a lekarz rodzinny

Lekarz rodzinny to nazwa specjalizacji (specjalista medycyny rodzinnej) określającej wykształcenie danego lekarza. Termin „lekarz POZ” to określenie pełnionej funkcji w systemie ochrony zdrowia.

Lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej może być:

specjalista medycyny rodzinnej
specjalista chorób wewnętrznych (internista)
specjalista pediatrii (w przypadku dzieci)
lekarz bez specjalizacji - posiadający uprawnienia do udzielania świadczeń w ramach podstawowej opieki zdrowotnej.

Zadaniem lekarza podstawowej opieki zdrowotnej jest ocena stanu zdrowia na podstawie przeprowadzonego wywiadu i obserwacji pacjenta, uzupełniona odpowiednimi badaniami w razie potrzeby.

Jak dokonać wyboru lekarza POZ?

Wyboru lekarza POZ możesz dokonać:

składając pisemną deklarację u lekarza, pielęgniarki, położnej POZ w wybranej przez Ciebie przychodni. Wzór znajdziesz tutaj
wysyłając deklarację w formie elektronicznej, podpisaną kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem osobistym
poprzez Internetowe Konto Pacjenta:
zaloguj się na swoje IKP
wejdź w zakładkę „Moje konto”
na dole strony, pod śródtytułem „Twoja Podstawowa Opieka Zdrowotna (POZ)”, znajdź właściwą pozycję i kliknij „Wypełnij deklarację”
wybierz placówkę/przychodnię, lekarza POZ i kliknij zatwierdź.

Chcesz zmienić lekarza POZ?

Zmiany dokonasz poprzez wypełnienie u nowo wybranego lekarza POZ druku deklaracji. Nie masz obowiązku powiadamiania poprzedniej placówki o tej zmianie.

Dwa razy w roku kalendarzowym możesz bezpłatnie i bez podawania przyczyny zmienić lekarza, pielęgniarkę i położną POZ. Za każdą kolejną zmianę zapłacisz 80 zł.

Dodatkowa zmiana deklaracji wyboru lekarza jest bezpłatna:

jeśli zmieniłeś miejsce pobytu
jeśli wybrany przez Ciebie lekarz POZ przestał pracować w danej przychodni
jeśli przychodnia w której do tej pory się leczyłeś, została zamknięta
z innych przyczyn, które powstały po stronie lekarza lub przychodni.

Czym zajmuje się lekarz POZ?

Lekarz POZ planuje i realizuje opiekę lekarską nad pacjentem oraz koordynuje udzielanie świadczeń przez współpracujący z nim personel medyczny. Leczy choroby i udziela porad.

Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej m.in.:

ustala leczenie farmakologiczne i monitoruje je
ustala i wykonuje zabiegi medyczne
wystawia recepty i zlecenia na zaopatrzenie w wyroby medyczne
wystawia zwolnienia lekarskie
zajmuje się profilaktyką chorób, w tym wieku rozwojowego
kieruje na obowiązkowe szczepienia ochronne i okresowe badania kontrolne
ocenia stan zdrowia w ramach badań bilansowych
kieruje na diagnostykę laboratoryjną oraz obrazową i nieobrazową (EKG, RTG, USG), w tym również na test w kierunku COVID-19
interpretuje wyniki badań i konsultacji wykonane w innych placówkach medycznych
kieruje na leczenie uzdrowiskowe i rehabilitacyjne
kieruje do lekarzy specjalistów, dietetyków lub szpitala
kieruje do pielęgniarskiej opieki długoterminowej domowej
kieruje na zabiegi w gabinecie zabiegowym i w domu pacjenta
kieruje na zabiegi fizjoterapeutyczne
kwalifikuje do transportu sanitarnego
wystawia zlecenia na transport sanitarny i na świadczenia pielęgniarki POZ oraz zaświadczenia i orzeczenia dotyczące stanu zdrowia pacjenta
realizuje programy zdrowotne i profilaktyczne
wystawia kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego (zwaną Kartą DILO).

Jakie badania może zlecić lekarz POZ?

Lekarz zbada Cię, a jeżeli po ocenie stanu Twojego zdrowia uzna, że dolegliwości wymagają pogłębionej diagnostyki lub specjalistycznego leczenia, skieruje Cię na dalsze badania, a w razie konieczności do szpitala. O potrzebie wykonania dodatkowych badań zawsze decyduje lekarz na podstawie badania fizykalnego oraz aktualnej wiedzy medycznej.

Badania są wykonywane w laboratorium lub pracowni, z którymi placówka POZ ma podpisaną umowę.

Lista badań:

Badania hematologiczne:
- morfologia krwi obwodowej z płytkami krwi
- morfologia krwi obwodowej z wzorem odsetkowym i płytkami krwi
- retikulocyty
- odczyn opadania krwinek czerwonych (OB).
Badania biochemiczne i immunochemiczne:
- sód
- potas
- wapń zjonizowany
- żelazo
- żelazo – całkowita zdolność wiązania (TIBC)
- stężenie transferryny
- stężenie hemoglobiny glikowanej (HbAlc)
- mocznik
- kreatynina
- glukoza
- test obciążenia glukozą
- białko całkowite
- proteinogram
- albumina
- białko C-reaktywne (CRP)
- kwas moczowy
- cholesterol całkowity
- cholesterol-HDL
- cholesterol-LDL
- trójglicerydy (TG)
- bilirubina całkowita
- bilirubina bezpośrednia
- fosfataza alkaliczna (ALP)
- aminotransferaza asparaginianowa (AST)
- aminotransferaza alaninowa (ALT)
- gammaglutamylotranspeptydaza (GGTP)
- amylaza
- kinaza keratynowa (CK)
- fosfataza kwaśna całkowita (ACP)
- czynnik reumatoidalny (RF)
- miano antystreptolizyn O (ASO)
- hormon tyreotropowy (TSH)
- antygen HBs-AgHBs
- VDRL
- FT3
- FT4
- PSA – Antygen swoisty dla stercza całkowity.
Badania moczu:
- ogólne badanie moczu z oceną właściwości fizycznych, chemicznych oraz oceną mikroskopową osadu
- ilościowe oznaczanie białka
- ilościowe oznaczanie glukozy
- ilościowe oznaczanie wapnia
- ilościowe oznaczanie amylazy.
Badania kału:
- badanie ogólne
- pasożyty
- krew utajona – metodą immunochemiczną.
Badania układu krzepnięcia:
- wskaźnik protrombinowy (INR)
- czas kaolinowo-kefalinowy (APTT)
- fibrynogen.
Badania mikrobiologiczne:
- posiew moczu z antybiogramem
- posiew wymazu z gardła z antybiogramem
- posiew kału w kierunku pałeczek Salmonella i Shigella.
- test antygenowy SARS-CoV-2 uzyskiwany za pomocą Systemu Dystrybucji Szczepionek (SDS)
Badanie elektrokardiograficzne (EKG) w spoczynku.
Diagnostyka ultrasonograficzna:
- USG tarczycy i przytarczyc
- USG ślinianek
- USG nerek, moczowodów, pęcherza moczowego
- USG brzucha i przestrzeni zaotrzewnowej, w tym wstępnej oceny gruczołu krokowego
- USG obwodowych węzłów chłonnych.
Zdjęcia radiologiczne:
- zdjęcie klatki piersiowej w projekcji AP i bocznej
- zdjęcia kostne:
  - w przypadku kręgosłupa, kończyn i miednicy – w projekcji AP i bocznej
  - zdjęcie czaszki
  - zdjęcie zatok
  - zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej.
Budżet powierzony diagnostyczny
- ferrytyna
- witamina B12
- kwas foliowy
- anty CCP
- CRP szybki test ilościowy (populacja do ukończenia 6. roku życia)
- przeciwciała anty-HCV
- antygen H. pylori w kale - test kasetkowy
- antygen H. pylori w kale - test laboratoryjny
- strep-test.
Budżet powierzony opieki koordynowanej
- BNP (NT-pro-BNP
- albuminuria (stężenie albumin w moczu)
- UACR (wskaźnik albumina/kreatynina w moczu)
- antyTPO (przeciwciała przeciw peroksydazie tarczycowej)
- antyTSHR (przeciwciała przeciw receptorom TSH)
- antyTG (przeciwciała przeciw tyreoglobulinie)
- EKG wysiłkowe (próba wysiłkowa EKG)
- Holter EKG 24 godz. (24-godzinna rejestracja EKG)
- Holter EKG 48 godz. (48-godzinna rejestracja EKG)
- Holter EKG 72 godz. (72-godzinna rejestracja EKG)
- Holter RR (24-godzinna rejestracja ciśnienia tętniczego)
- USG Doppler tętnic szyjnych
- USG Doppler naczyń kończyn dolnych
- ECHO serca przezklatkowe
- spirometria
- spirometria z próbą rozkurczową
- biopsja aspiracyjna cienkoigłowa tarczycy celowana do 2 procedur (u dorosłych)
- biopsja aspiracyjna cienkoigłowa tarczycy celowana (u dorosłych) co najmniej 3 procedur.

Ważne! Lekarz POZ może wystawić skierowanie na:

gastroskopię
kolonoskopię
tomografię komputerowa płuc, w ramach tzw. diagnostyki pogłębionej. Wymagane jest wcześniejsze wykonanie RTG klatki piersiowej.

Wszystkie aktualności