Aktualności

Poradnik Pacjenta: Mammografia, samobadanie piersi. Jak skorzystać z profilaktycznych badań?

• Jak skutecznie zachęcić kobiety do profilaktyki raka piersi?

• Rozmawiamy o tym z Ewą Maciejewską*, prezeską Stowarzyszenia Łódzki Klub Amazonka.

 

„Nadzieja przychodzi do człowieka wraz z drugim człowiekiem” – takim cytatem Dante Alighieriego, rozmowę z nami rozpoczyna Ewa Maciejewska, szefowa łódzkich Amazonek. Historyczne motto żyje w każdej z Nas – Amazonce. Potrzebujemy drugiego człowieka, poczucia bliskości, szczególnie w tych trudnych dla nas chwilach, kiedy strach paraliżuje nasze ciało i umysł. Czasami trzeba usiąść obok i czyjąś dłoń zamknąć w swojej dłoni. Wtedy nawet łzy smakować będą jak szczęście.

 

Kim są Amazonki? Czym zajmuje się Państwa Stowarzyszenie?

Od 1994 roku w Łodzi działa „Stowarzyszenie Łódzki Klub Amazonka, zrzeszone w Federacji Stowarzyszeń „Amazonki. Jesteśmy grupą wsparcia dla kobiet dotkniętych rakiem piersi. Skupiamy w klubach kobiety walczące z własną chorobą i te, które chcą pomagać innym. W naszym Stowarzyszeniu działa sekcja ochotniczek-wolontariuszek. Wolontariuszki – członkinie Stowarzyszenia po przebytej chorobie, przeszkolone według międzynarodowego programu Reach to Recovery (Międzynardowy Ruch Kobiet dotkniętych rakiem piersi), służą wsparciem, pomagają oswoić się z chorobą i z niej wyjść. 

W jaki sposób?

Przede wszystkim dzielimy się własnym doświadczeniem. Pokazujemy chorym kobietom, jak można sobie poradzić w trakcie choroby i po leczeniu. Wolontariuszki wspierają emocjonalnie panie, które są krótko po zabiegu mastektomii, dają im praktyczne porady. Pomagają im znaleźć motywację do powrotu do zdrowia, rehabilitacji psychofizycznej i siłę do powrotu do swoich życiowych ról. Pokazują, że chorobę można przezwyciężyć, a skutki leczenia ograniczyć i odnaleźć się w życiu na nowo.

Dlaczego wsparcie drugiego człowieka jest takie ważne?

Choroba przychodzi do nas nagle i niespodziewanie. Niszczy nasze marzenia i plany. Dzieli nasze życie na pół - przed i po chorobie. Znaczna część kobiet przeżywa bardzo duży szok spowodowany postawioną diagnozą, operacją i odczuwa lęk przed przyszłością. My Amazonki doskonale go znamy i rozumiemy. Trudno wtedy rozmawiać z lekarzem czy rodziną, a nawet z psychologiem szpitalnym. Łatwiej nam otworzyć się przed osobą, która także chorowała i pokonała raka.

Czy kobiety w Polsce mają wystarczającą wiedzę na temat profilaktyki raka piersi?

Niestety, rak piersi nadal wykrywany jest zbyt późno. Tylko w 20 proc. przypadków choroby rozpoznaje się we wczesnym stadium zaawansowania, kiedy jeszcze szanse na jej wyleczenie są bardzo duże. Wczesne wykrycie zmian nowotworowych ma istotne znaczenie dla dalszego leczenia. Nie ma wątpliwości, że profilaktyka jest „bronią XXI wieku” i w tym kierunku powinniśmy podążać.  

Jak zachęcić kobiety do profilaktyki?

My, jako Amazonki, staramy się szerzyć wiedzę o chorobach nowotworowych oraz zmieniać fałszywe przekonania o ich nieuleczalności. Organizujemy szkolenia, spotkania i prelekcje na temat metod leczenia raka piersi i rehabilitacji. Podczas każdego wydarzenia uczymy samobadania piersi, to jeden z elementów profilaktyki raka piersi. Bierzemy udział w akcjach społeczno-edukacyjnych, także tych organizowanych przez NFZ, aby zmieniać obraz raka piersi, pomagać przezwyciężyć lęk przed badaniem. Najwięcej uczymy się przez praktykę. Dlatego uważam, że trzeba wychodzić z profilaktyką do kobiet, edukować je w każdym możliwym miejscu i czasie.

Rak piersi dotyka tylko kobiety po 50 r. ż.?

Dużą rolę odgrywa wiek, ale nie jest on jedynym wyznacznikiem choroby. Należy jednak podkreślić, że ryzyko choroby rośnie wraz z wiekiem. U kobiet przed 30 rokiem życia, rak piersi występuje rzadko, natomiast dość często ma podłoże genetyczne. Dziedziczne podłoże raka piersi dotyczy 4-8 proc. wszystkich chorych w Polsce.

Co możemy zrobić, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia raka piersi?

Brać udział w badaniach profilaktycznych! W Polsce prowadzony jest program profilaktyczny badań przesiewowych, w kierunku raka piersi. Finansuje go Narodowy Fundusz Zdrowia. W ramach programu kobiety w wieku 45 – 74 lata mogą wykonać raz na 2 lata bezpłatną mammografię.

Wiele kobiet obawia się wykonać mammografię, dlaczego?

Myślę, że wynika to ze strachu przed diagnozą. Kobiety boją się badania, wyniku i leczenia. Dominuje lęk. Mówimy kobietom nie badasz się po to, aby wykryć guza piersi, badasz się dla własnego spokoju, żeby się upewnić, że go nie masz. Zdrowe kobiety to także szczęśliwe kobiety, potrafiące cieszyć się życiem. Badania profilaktyczne są na wyciągnięcie ręki. Wystarczy tylko chcieć. One uratowały wiele z nas. Mammografia to badanie proste, szybkie i zazwyczaj bezbolesne. Trwa zaledwie kilka minut i nie wymaga żadnego dodatkowego przygotowania. Dlatego każda kobieta po 45 r. ż. powinna wykonywać mammografię regularnie raz na 2 lata, dla własnego dobra i spokoju o własne zdrowie.

W całym kraju prowadzone są akcje prozdrowotne z udziałem mammobusów. Czy badanie w nich wygląda tak samo jak w placówkach medycznych?

Mammografia w mammobusie nie różni się niczym od tej wykonywanej w przychodni. Niestety, nadal spotykamy się z mylnym przekonaniem pacjentek, że badanie w mammobusie jest w jakiś sposób gorsze od wykonanego w placówce stacjonarnej. A to nieprawda. Wymagania techniczne, wyposażenie są identyczne dla wszystkich pracowni mammograficznych. Dodatkowo zaletą mammobusów jest to, że zazwyczaj stają np. w parku na parkingu dużego sklepu, zatem wracając z pracy, idąc po zakupy, możemy w nich zrobić badanie „od ręki”, wystarczy mieć dowód osobisty.

Uczycie samobadania piersi. To ważna umiejętność, ale wciąż wiele kobiet nie wie, jak to robić i kiedy zacząć.

Od ukończenia 20. roku życia każda kobieta powinna regularnie badać swoje piersi raz w miesiącu między 7 a 10 dniem cyklu. Natomiast kobiety niemiesiączkujące powinny wykonać samobadanie raz w miesiącu. Warto wybrać jeden dowolny dzień, np. dzień urodzin. Samobadanie piersi jest jednym z kluczowych badań wykrywających raka piersi. Jeśli młoda osoba będzie regularnie badać swoje piersi, to pozna je doskonale i te 10 minut raz w miesiącu może uratować jej życie.

W jaki sposób zachęciłaby Pani kobiety do badań?

Jednym zdaniem - rak wcześnie wykryty jest wyleczalny!

Ponad 25 tysięcy kobiet w Polsce to Amazonki, które przeszły chorobę nowotworową i wróciły do normalnego życia. To mamy, żony, koleżanki z pracy. Ta ogromna armia kobiet jest najbardziej wiarygodną grupą, która mówi o profilaktyce obejmującej propagowanie zdrowego stylu życia, aktywności fizycznej, racjonalnej diecie, samobadaniu piersi czy profilaktycznych badań. Pamiętaj, że zdrowa kobieta, to zdrowa szczęśliwa rodzina, to szczęśliwi bliscy.

Jak można się z Wami skontaktować?

Jesteśmy w całej Polsce. Codziennie nasze wsparcie można otrzymać dzwoniąc pod „telefon nadziei” - 502 563 736. Jesteś w szpitalu? W domu po operacji albo przed? Odebrałaś wynik mammografii i musisz zrobić dalsze badania – zadzwoń. Damy ci wsparcie i wiedzę.

 

*Ewa Maciejewska, prezeska Stowarzyszenia Łódzki Klub Amazonka. Na raka piersi zachorowała 33 lata temu, w wieku 29 lat. Matka, żona i Amazonka. Na co dzień jest pielęgniarką, opiekuje się chorymi w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym im. N. Barlickiego w Łodzi i w hospicjum domowym.