Dla Pacjenta

Profilaktyka na NFZ

Program profilaktyki raka piersi

Dla kogo?

Dla kobiet w wieku 45-74 lata, które spełniają jedno z poniższych kryteriów:

nie miały wykonywanej mammografii w ciągu ostatnich dwóch lat (przy określaniu wieku należy wziąć pod uwagę rok urodzenia)
zakończyły okres 5 lat od leczenia chirurgicznego raka piersi pozostają w trakcie uzupełniającej hormonoterapii (HT) – zalecenie badania co 12 miesięcy
zakończyły leczenie raka piersi i 5-letni proces monitorowania po zakończonym leczeniu – zalecenie badania co 12 miesięcy.

Kto i gdzie realizuje program?

Badanie mammograficzne możesz wykonać w poradniach stacjonarnych lub w mamobusie, który dojeżdża do najodleglejszych zakątków Polski.

Sprawdź kiedy mammobus przyjedzie do Twojej miejscowości

Czy potrzebne jest skierowanie?

Do udziału w programie nie potrzebujesz skierowania.

Jak się zgłosić?

Wystarczy, że zgłosisz się do poradni, która wykonuje takie badania.

Sprawdź, gdzie wykonasz mammografię stacjonarnie

Co oferuje program?

Podstawowym badaniem wykonywanym w ramach programu jest mammografia, jeżeli:

Twój wynik będzie prawidłowy, dostaniesz zaproszenie na ponowne badanie za 2 lata
Twój wynik będzie nieprawidłowy, lekarz skieruje Cię na dalszą diagnostykę. W przypadku rozpoznania raka piersi lub innego schorzenia wymagającego leczenia specjalistycznego, zostaniesz skierowana (już poza programem) do dalszej diagnostyki lub leczenia do poradni specjalistycznych lub lecznictwa stacjonarnego w ramach NFZ.

Koniecznie przeczytaj: Rak piersi – jak mu skutecznie zapobiegać?

Program profilaktyki raka szyjki macicy

Dla kogo?

Dla kobiet w wieku 25-64 lata:

które nie miały wykonanej cytologii w ciągu ostatnich trzech lat
obciążonych czynnikami ryzyka (zakażonych wirusem HIV, przyjmujących leki immunosupresyjne, zakażonych HPV — typem wysokiego ryzyka), które nie miały wykonanej cytologii w ciągu ostatnich 12 miesięcy.

Kto i gdzie realizuje program?

Każda poradnia położniczo-ginekologiczna, która ma podpisaną umowę z NFZ.
Wybrane poradnie POZ, które podpisały umowę z NFZ na świadczenia położnej POZ w programie profilaktyki raka szyjki macicy.

Sprawdź, gdzie wykonasz bezpłatne badanie cytologiczne w programie NFZ

Czy potrzebne jest skierowanie?

Do udziału w programie nie potrzebujesz skierowania.

Jak się zgłosić?

Wystarczy, że zgłosisz się do poradni, która wykonuje takie badania.

Co oferuje program?

Podstawowym badaniem wykonywanym w ramach programu jest cytologia, jeżeli:

Twój wynik będzie prawidłowy — lekarz zaleci Ci ponowne badanie profilaktyczne po upływie 3 lat lub w uzasadnionych przypadkach po upływie 12 miesięcy
w badaniu zostały stwierdzone zmiany o charakterze dysplastycznym — lekarz ginekolog skieruje Cię na dalszą diagnostykę, tj. badanie kolposkopowe lub badanie kolposkopowe z pobraniem wycinka do badania histopatologicznego
rozpoznano raka szyjki macicy lub inne schorzenie — zostaniesz skierowana do leczenia specjalistycznego lub na dalszą, pogłębioną diagnostykę.

Koniecznie przeczytaj: Jak się chronić przed rakiem szyjki macicy?

Program badań przesiewowych raka jelita grubego

Dla kogo?

Dla osób, które:

nie mają objawów sugerujących nowotwór jelita grubego
nie miały wykonywanej kolonoskopii w ciągu ostatnich 10 lat
spełniają kryterium wiekowe:

50-65 lat
40-49 lat – jeśli Twój krewny pierwszego stopnia miał diagnozę nowotworu jelita grubego.

Kto i gdzie realizuje program?

Program realizowany jest w placówkach w całej Polsce.

Sprawdź, gdzie wykonasz bezpłatną kolonoskopię

Czy potrzebne jest skierowanie?

Do udziału w programie nie potrzebujesz skierowania.

Jak się zgłosić?

Wystarczy, że zgłosisz się do poradni, która wykonuje takie badania.

Co oferuje program?

Podstawowym badaniem wykonywanym w ramach programu jest kolonoskopia, w tym:

pobranie wycinków z nacieku nowotworowego lub zmian podejrzanych o charakter nowotworowy
usunięcie polipów wielkości do 15 mm
poddanie badaniu histopatologicznemu wszystkich wycinków i usuniętych polipów;
wskazanie konkretnych zaleceń dotyczących leczenia u osób, które wykonały kolonoskopię przesiewową.

Koniecznie przeczytaj: Rak jelita grubego – czynniki ryzyka, leczenie, profilaktyka

Program profilaktyki chorób układu krążenia (ChUK)

Dla kogo?

Dla osób, które spełniają wszystkie warunki poniżej:

mają od 35 do 65 lat
złożyły deklarację wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej
nie mają rozpoznanej:

cukrzycy
przewlekłej choroby nerek
rodzinnej hipercholesterolemii
choroby układu krążenia (nie wszystkie choroby układu choroby krążenia wykluczają z udziału w programie – zapytaj swojego lekarza lub pielęgniarkę POZ)

nie korzystały z badań w ramach tego programu w ciągu ostatnich 5 lat.

Kto i gdzie realizuje program?

Program jest realizowany przez lekarza lub pielęgniarkę podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). Wszystkie placówki POZ mają obowiązek realizacji programu.

Czy potrzebne jest skierowanie?

Do udziału w programie nie potrzebujesz skierowania.

Jak się zgłosić?

Wystarczy, że zgłosisz się do swojej przychodni podstawowej opieki zdrowotnej.

Co oferuje program?

Lekarz lub pielęgniarka POZ przeprowadzi z Tobą wywiad oraz:

wykona pomiar ciśnienia tętniczego krwi
określi BMI, czyli indeks masy ciała
skieruje na badania krwi:

stężenie cholesterolu całkowitego
LDL-cholesterolu
HDL-cholesterolu
trójglicerydów
glukozy.

Na podstawie wyników badań lekarz lub pielęgniarka POZ oceni ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia oraz wskaże dalsze zalecenia.

Koniecznie przeczytaj: ChUK – program NFZ, w którym zakocha się Twoje serce

Program badań prenatalnych

Dla kogo?

Dla wszystkich kobiet w ciąży, niezależnie od wieku, w odpowiednim czasie ciąży dla danego etapu programu.

Kto i gdzie realizuje program?

Program realizują poradnie posiadające umowę z NFZ w zakresie „Program badań prenatalnych”.

Znajdź najbliższą placówkę, która realizuje program

Czy potrzebne jest skierowanie?

W celu włączenia do programu wymagane jest skierowanie.

Do etapów:

„Poradnictwo i badania biochemiczne” (pomiędzy 11. a 14. tygodniem ciąży)
„Poradnictwo i USG płodu w kierunku diagnostyki wad wrodzonych” (pomiędzy 11. a 14. tygodniem ciąży oraz pomiędzy 18. a 22. tygodniem i 6. dniem ciąży)

skierowanie powinno być wystawione przez lekarza prowadzącego ciążę i zawierać informacje o zaawansowaniu ciąży (wiek ciąży w tygodniach).

W przypadku etapów programu:

„Poradnictwo i badania genetyczne” oraz
„Pobranie materiału płodowego do badań genetycznych (amniopunkcja lub biopsja trofoblastu lub kordocenteza)”

wymagane jest skierowanie wystawione przez lekarza prowadzącego ciążę lub z etapu „Poradnictwo i USG płodu w kierunku diagnostyki wad wrodzonych”.

Skierowanie powinno zawierać informacje o wskazaniach do objęcia tą częścią programu oraz opis nieprawidłowości i szczegółowe wyniki badań.

Jakie wskazania lub nieprawidłowości kwalifikują do badań genetycznych w ramach programu?

Wykonuje się je u kobiet w ciąży spełniających co najmniej jedno z poniższych kryteriów:

wystąpienie w poprzedniej ciąży aberracji chromosomowej płodu lub dziecka
stwierdzenie wystąpienia strukturalnych aberracji chromosomowych u ciężarnej lub u ojca dziecka
stwierdzenie znacznie większego ryzyka urodzenia dziecka dotkniętego chorobą uwarunkowaną monogenowo lub wieloczynnikową
stwierdzenie w czasie ciąży nieprawidłowego wyniku badania USG lub badań biochemicznych wskazujących na zwiększone ryzyko aberracji chromosomowej lub wady płodu.

Jak się zgłosić?

Wystarczy, że zgłosisz się do placówki , która realizuje program.

Na wizytę weź ze sobą:

skierowanie od lekarza prowadzącego ciążę lub z wcześniejszego etapu programu
wyniki badań
dokument tożsamości.

Co oferuje program?

W ramach programu:

wykonasz badania nieinwazyjne, tj.:

badania biochemiczne wykonywane w zależności od wieku ciąży - PAPP-A, free-β -hCG, AFP, Estriol
USG płodu pomiędzy 11 a 14 tygodniem ciąży oraz 18 a 22 (+6 dni)

w przypadku konieczności pogłębionej diagnostyki:

uzyskasz poradę genetyczną
otrzymasz skierowanie na pobranie materiału do badań genetycznych w drodze amniopunkcji, biopsji trofoblastu lub kordocentezy pod kontrolą USG (po wyrażeniu zgody na ich wykonanie).
wykonasz badania cytogenetyczne

W przypadku konieczności dalszej diagnostyki zostaniesz skierowana do ośrodka specjalistycznego realizującego odpowiedni rodzaj świadczeń.

Program profilaktyki chorób odtytoniowych (w tym POChP)

Dla kogo?

Etap podstawowy adresowany jest do:

osób powyżej 18. roku życia palących papierosy lub inne wyroby tytoniowe
osób pomiędzy 40. a 65. rokiem życia, które:

nie miały wykonanych badań spirometrycznych w ramach programu profilaktyki POChP w ciągu ostatnich trzech lat
nie miały zdiagnozowanej wcześniej, w sposób potwierdzony badaniem spirometrycznym, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, przewlekłego zapalenia oskrzeli lub rozedmy.

Etap specjalistyczny adresowany jest do osób powyżej 18. roku życia uzależnionych od tytoniu, które zostały skierowane z etapu podstawowego lub z oddziału szpitalnego.

Kto i gdzie realizuje program?

Program realizują wybrane placówki POZ.

Znajdź najbliższą placówkę, która realizuje program

Czy potrzebne jest skierowanie?

Do udziału w programie nie potrzebujesz skierowania.

Jak się zgłosić?

Wystarczy, że zgłosisz się do placówki realizującej program.

Co oferuje program?

Na pierwszej wizycie lekarz przedstawi Ci założenia programu i przeprowadzi z Tobą wywiad dotyczący palenia tytoniu i Twojego zdrowia.

Jeżeli zajdzie potrzeba lekarz skieruje Cię na:

badania przedmiotowe, tj.: pomiar masy ciała, wzrostu, ciśnienia tętniczego krwi
badania fizykalne.

Jeżeli jesteś palaczem i zostaniesz zakwalifikowany do świadczeń w zakresie profilaktyki POChP – dodatkowo przejdziesz badanie spirometryczne (osoby wieku 40-65).

W zależności od wyników badań lekarz:

poinformuje Cię o skutkach palenia tytoniu
albo, jeśli zdecydujesz się rzucić palenie, skieruje Cię do placówki, w której weźmiesz udział w terapii grupowej
lub skieruje Cię na dalszą diagnostykę (poza programem).

Program profilaktyki gruźlicy

Dla kogo?

Dla osób powyżej 18. roku życia, które nie miały w dotychczasowym wywiadzie rozpoznanej gruźlicy, a w szczególności:

miały bezpośredni kontakt z osobami z już rozpoznaną gruźlicą
mają trudne warunki życiowe, mogące znacząco wpłynąć na wystąpienie choroby (osoby niepełnosprawne, obciążone długotrwałą chorobą, obciążone problemem alkoholowym i narkomanią, bezdomne, długotrwale bezrobotne).

Kto i gdzie realizuje program?

Program profilaktyki gruźlicy realizowany jest przez wszystkie pielęgniarki podstawowej opieki zdrowotnej (POZ).

Znajdź najbliższą placówkę, która realizuje program

Czy potrzebne jest skierowanie?

Do udziału w programie nie potrzebujesz skierowania.

Jak się zgłosić?

Wystarczy, że zgłosisz się do pielęgniarki POZ, do której złożyłeś deklarację wyboru.

Co oferuje program?

Pielęgniarka POZ przeprowadzi z Tobą wywiad zdrowotny, wypełni ankietę, a następnie przeprowadzi edukację zdrowotną.

Jeżeli w ankiecie uzyskasz:

10–24 punktów, to jesteś osobą z grupy podwyższonego ryzyka zachorowania:

pielęgniarka POZ przekaże pisemną informację o wynikach przeprowadzonej ankiety Twojemu lekarzowi POZ
wskaże Ci tryb dalszego postępowania, m.in. konieczność zgłoszenia się do lekarza POZ celem dalszej oceny stanu zdrowia

1–9 punktów, to jesteś osobą z grupy umiarkowanego ryzyka zachorowania

pielęgniarka POZ nie zakwalifikuje Cię do dalszej diagnostyki
kolejny raz możesz wziąć udział w ankiecie po 24 miesiącach od daty ostatniego badania.

Programy pilotażowe

Program pilotażowy badania stóp dzieci i młodzieży

Dla kogo?

Dla dzieci i młodzieży od 5 do 16 roku życia.

Kto i gdzie realizuje program?

Do programu możesz się zgłosić w 16 ośrodkach w Polsce.

Znajdź najbliższą placówkę, która realizuje program

Czy potrzebne jest skierowanie?

Do udziału w programie nie potrzebujesz skierowania.

Jak się zgłosić?

Wystarczy, że zgłosisz się do jednego z ośrodków, które realizują program

Co oferuje program?

Program obejmuje:

badania manualne, które pozwalają na ocenę stanu stóp oraz zdiagnozowanie przyczyny i wskazanie miejsc, gdzie odczuwalny jest ból
badanie podoskopowe, czyli badanie diagnostyczne stóp, które daje wiele informacji dotyczących kształtu stopy, obecności zgrubień na podeszwie, ale także umożliwia przeprowadzenie badania stabilności stóp.
komputerowe badanie stóp na platformie polegające na pomiarze sił reakcji podłoża w odpowiedzi na naciski stóp pacjenta znajdującego się w pozycji stojącej lub w trakcie chodu.

Koniecznie przeczytaj: Nawet 90% dzieci ma te wady. Można je wcześnie wykryć w programie NFZ i MZ