Dla Pacjenta

Uprawnienia szczególne

Niektórym pacjentom przysługują uprawnienia szczególne takie jak np. bezpłatne leki, korzystanie ze świadczeń bez skierowania, czy też pobyt w sanatorium. Zakres takich uprawnień może być różny w zależności od tego, do jakiej grupy uprzywilejowanych należysz.

Ważne! Aby skorzystać z przysługującego uprawnienia powinieneś przedstawić odpowiedni dokument potwierdzający.

Poniżej zebrane zostały informacje dotyczące zakresu uprawnień szczególnych osób uprzywilejowanych.

Jeżeli posiadasz szczególne uprawnienia do świadczeń, a nie są one respektowane, powinieneś zwrócić się do kierownictwa placówki lub działu skarg i wniosków oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia.

  • ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 2561, z późn. zm.),
  • ustawa z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem" (Dz. U. z 2023 r. poz. 1923),
  • ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. z 2020 r., poz. 1680),
  • ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (Dz. U. z 2023 r. poz. 1185),
  • ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2023 r. poz.100.),
  • ustawa z dnia 9 maja 2018 r. o szczególnych rozwiązaniach wspierających osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności (Dz.U. poz. 932),
  • rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 marca 2012 r. w sprawie recept lekarskich (Dz. U. z 2017 r. poz. 1570),
  • rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej (Dz. U. z 2023 r., poz. 1324),
  • rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego (Dz. U. z 2021 r., poz. 2148),
  • rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 grudnia 2013 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie (Dz. U. z 2023 r. poz. 823),

Na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności posiadające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności mają prawo do:

- korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach (art. 47c  ust. 1), czyli do:

  • świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej - lekarza, pielęgniarki, położnej, 
  • świadczeń w szpitalach,
  • świadczeń ambulatoryjnej opieki specjalistycznej  (specjaliści przyjmujących w przychodniach),
  • usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach,
  • świadczeń rehabilitacji leczniczej (zgodnie ze wskazaniami medycznymi, bez limitu).

Ważne! Nie uległy zmianie limity dotyczące ilości dni zabiegowych w poszczególnych zakresach

- wyrobów medycznych, wskazanych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie (Dz. U. z 2019 r. poz. 1267, z późn. zm.) do wysokości limitu finansowania, według wskazań medycznych, bez uwzględnienia okresów użytkowania. O ilości miesięcznego zaopatrzenia w wyroby decyduje każdorazowo osoba uprawniona do wystawienia zlecenia (art. 47c  ust. 1b);

Ważne! Korzystanie „poza kolejnością” oznacza, że:

  • świadczenia ambulatoryjnej opieki zdrowotnej i świadczenia szpitalne powinny być udzielone w dniu zgłoszenia,
  • jeżeli udzielenie świadczenia w dniu zgłoszenia nie będzie możliwe, powinno ono zostać zrealizowane w innym terminie, poza kolejnością wynikającą z prowadzonej listy oczekujących,
  • w przypadku świadczeń ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS) świadczenie powinno zostać udzielone nie później niż w ciągu 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia.

- uzyskania bez skierowania ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych finansowanych ze środków publicznych (art. 57 ust. 2 pkt 14).

Ważne! w przypadku korzystania z badań diagnostycznych kosztochłonnych (np. rezonans magnetyczny) oraz rehabilitacji leczniczej należy pamiętać, że niezależnie od posiadanych szczególnych uprawnień wymagane jest każdorazowo skierowanie wystawione przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.

Uprawnienia przysługują od 1 lipca 2018 r.

Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Zdrowia dla świadczeń zdrowotnych stacjonarnych i całodobowych innych niż szpitalne (świadczenia udzielane przez np. zakłady opiekuńczo-lecznicze, zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze, hospicja) mają zastosowanie przepisy art. 47c ust. 3 i 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz.1373 z późn. zm.), zgodnie z którymi świadczeniodawca udziela świadczeń opieki zdrowotnej, o których mowa w ust. 1 i 2, w dniu zgłoszenia, zaś w przypadku gdy udzielenie świadczenia nie jest możliwe w dniu zgłoszenia, świadczeniodawca wyznacza inny termin poza kolejnością przyjęć wynikającą z prowadzonej przez niego listy oczekujących.

Uprawnienia przysługują od 1 stycznia 2020 r.

Dokumenty potwierdzające uprawnienia:
  1. Orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności wydane przez:

    a) powiatowe/miejskie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności;

    b) wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności.

  2. Za równorzędne z ww. orzeczeniami uznaje się:

a) orzeczenie o zaliczeniu do I grupy inwalidów wydane przed 1 stycznia 1998 r. przez Komisje Lekarskie ds. Inwalidztwa i Zatrudnienia;

b) orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji wydane przez lekarza orzecznika ZUS;

c) orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji wydane przez lekarza orzecznika ZUS;

d) orzeczenie o stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, pod warunkiem uzyskania przez daną osobę prawa do zasiłku pielęgnacyjnego, wydane przez KRUS przed 1 stycznia 1998 r.;

e) orzeczenie o zaliczeniu do I grupy inwalidztwa wydane przez komisje lekarskie podległe MON lub MSWiA, przed 1 stycznia 1998 r., na podstawie odrębnych przepisów dotyczących niezdolności do służby.*

  1. Wyroki sądowe

Wyroki sądu pracy i ubezpieczeń społecznych wydane w postępowaniu odwoławczym od:

  • orzeczenia wydanego przez wojewódzki zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności,
  • decyzji organu rentowego w sprawie ubezpieczeń społecznych,

- stanowią podstawę do zaliczenia danej osoby do osób niepełnosprawnych.

Uwaga! W przypadku uzyskania wyroku sądowego, który w części modyfikuje orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dokumentami potwierdzającymi status osoby niepełnosprawnej są wyrok sądu oraz orzeczenie zespołu w części nie objętej rozstrzygnięciem sadu zawartym w wyroku.

Ważne! W przypadku braku wewnętrznej spójności wyroku sądu pracy i ubezpieczeń społecznych i orzeczenia zespołu wojewódzkiego w części nie zaskarżonej zespoły wojewódzkie nie są uprawnione zarówno do zmiany orzeczenia w części niezaskarżonej, jak też zmiany wyroku sądu celem zapewnienia wewnętrznej spójności takiego rozstrzygnięcia. Zespoły wojewódzkie są związane rozstrzygnięciem zawartym w wyroku sądu.

  1. Legitymacje

Legitymacje wydane w różnym czasie, nie zawsze zawierają określenie będące podstawą do korzystania z omawianego uprawnienia, lub też będą zawierały, ale nie będzie możliwe ich odczytanie z uwagi na zakodowanie pod postacią QR kodu.

Ważne jest, że stopień niepełnosprawności wpisuje się w legitymacji wyłącznie na wniosek osoby niepełnosprawnej. Do 31 sierpnia 2017 r. stopień niepełnosprawności wpisywany był z urzędu.

Jeżeli osoby chcące korzystać z uprawnienia przysługującego osobom uznanym za niepełnosprawne o znacznym stopniu niepełnosprawności, będą okazywać się legitymacją osoby niepełnosprawnej, nie pozwalającymi jednoznacznie stwierdzić, że dotyczą znacznego stopnia niepełnosprawności, należy prosić o okazanie dokumentu źródłowego tj. orzeczenia.

Należy też zwrócić uwagę na termin ważności legitymacji.

 

Wzory legitymacji:

Przydatne informacje dostępne są na stronie Biura Rzecznika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych

* Orzeczenia komisji lekarskich podległych MON i MSWiA oraz organów orzeczniczych KRUS wydane po 1 stycznia 1998 r. nie stanowią podstawy do zaliczenia osób, których orzeczenia te dotyczą, do osób niepełnosprawnych w rozumieniu ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Te osoby, jeśli chcą być traktowane jako osoby niepełnosprawne, muszą wystąpić z wnioskiem do powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności o ustalenie stopnia niepełnosprawności. Dotyczy to również orzeczeń stanowiących kontynuację orzeczeń wydanych przed tą datą, tj. przed 1 stycznia 1998 r. (np. orzeczenie wydane zostało w dniu 1 lipca 1997 r. na 5 lat, kolejne orzeczenie z 1 lipca 2002 r. nie podlega już przełożeniu).

Na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych dzieci i młodzież mają prawo do:

  • korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej zarówno jako osoby zgłoszone do ubezpieczenia, jak i niezgłoszone, które mają obywatelstwo polskie i nie ukończyły 18. roku życia (art. 2 ust. 1 pkt 3 lit. a);
  • dodatkowych świadczeń lekarza dentysty i dodatkowych materiałów stomatologicznych stosowanych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych;
  • leczenia ortodontycznego wad zgryzu z zastosowaniem aparatu ortodontycznego do zdejmowania jedno i dwuszczękowego (do ukończenia 12 roku życia)
  • bezpłatnej kontroli i naprawy aparatu raz w roku po zakończeniu leczenia (do ukończenia 13 roku życia);
  • dodatkowych materiałów stomatologicznych (do ukończenia 18 roku życia);
  • znieczulenia ogólnego przy wykonywaniu świadczeń gwarantowanych i kompozytowych materiałów światłoutwardzalnych do wypełnień - dzieci niepełnosprawne i młodzież niepełnosprawna do ukończenia 16 roku życia oraz dzieci niepełnosprawne i młodzież niepełnosprawna w stopniu umiarkowanym i znacznym od ukończenia 16 roku życia do ukończenia 18 roku życia, a także osoby niepełnosprawne w stopniu umiarkowanym i znacznym, które ukończyły 18 rok życia - jeżeli wynika to ze wskazań medycznych;
  • zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego;
  • zestawów infuzyjnych (wkłuć) do osobistych pomp insulinowych, 10 sztuk - zgodnie z zaleceniami lekarza, raz na miesiąc przy leczeniu cukrzycy typu I przy pomocy pompy insulinowej (zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2017 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie, do 26. roku życia;
  • zwolnienia z odpłatności za koszty wyżywienia i zakwaterowania w szpitalu uzdrowiskowym dla dzieci, sanatorium uzdrowiskowym dla dzieci i sanatorium uzdrowiskowym - dla dzieci i młodzieży do ukończenia lat 18, a jeżeli kształcą się dalej - do ukończenia lat 26, dzieci niepełnosprawne w znacznym stopniu - bez ograniczenia wieku, a także dzieci uprawnione do renty rodzinnej (art. 33 ust. 4);
  • zgodnie z ustawą  z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem" osoby do ukończenia 18 roku życia posiadające zaświadczenie stwierdzające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, mają prawo do świadczeń poza kolejnością. Uprawnienia na rzecz dziecka obejmują w szczególności diagnostykę prenatalną, świadczenia opieki zdrowotnej z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej i leczenia szpitalnego,  wsparcie psychologiczne, rehabilitację leczniczą,  zaopatrzenie w wyroby medyczne, opiekę paliatywną i hospicyjną, dodatkowe wyroby medyczne określone przepisami. Więcej informacji na temat zakresu uprawnień na mocy ustawy „Za życiem” na stronie Ministerstwa Zdrowia.

Dokument potwierdzający uprawnienia

  • Dzieci i młodzież do ukończenia 18. roku życia - dokument stwierdzający tożsamość np. dowód osobisty, paszport, legitymacja szkolna lub skrócony odpis aktu urodzenia,
  • Osoby uczące się, które ukończyły 18. rok życia - dokument potwierdzający fakt nauki.
  • Dokumentem potwierdzającym uprawnienia do świadczeń w znieczuleniu ogólnym i zwolnienia z odpłatności za koszty wyżywienia i zakwaterowania w szpitalu uzdrowiskowym dla dzieci, sanatorium uzdrowiskowym dla dzieci i sanatorium uzdrowiskowym - dla dzieci i młodzieży do ukończenia lat 18, a jeżeli kształcą się dalej - do ukończenia lat 26 jest orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym, wydanym przed ukończeniem 16. roku życia.

Świadczeniobiorcy korzystają z bezpłatnego zaopatrzenia w leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne określone w wykazie na podstawie recepty wystawionej przez lekarza poz lub pielęgniarkę poz.

Więcej na Pacjent.gov.pl

 

Podstawa prawna

  • art. 43a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U z 2022 r. poz. 2561, z późn. zm.).

Na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych kobiety w okresie ciąży mają prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach (art. 47c  ust. 1).

Korzystanie „poza kolejnością” oznacza, że:

  • świadczenia ambulatoryjnej opieki specjalistycznej i świadczenia szpitalne powinny być udzielone tym osobom w dniu zgłoszenia,
  • jeżeli udzielenie świadczenia w dniu zgłoszenia nie będzie możliwe, powinno ono zostać zrealizowane w innym terminie, poza kolejnością wynikającą z prowadzonej listy oczekujących,
  • w przypadku świadczeń ambulatoryjnej opieki zdrowotnej (AOS) świadczenie powinno zostać udzielone nie później niż w ciągu 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia.


Ponadto kobiety w okresie ciąży i połogu - do 42. dnia po porodzie - mają prawo do:

  • korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej, zarówno jako osoby ubezpieczone jak i nieubezpieczone, jeśli mają obywatelstwo polskie i mieszkają na terenie Rzeczypospolitej Polskiej (art. 2 ust. 1 pkt 3 lit b);
  • szczególnej opieki okołoporodowej - zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 20 września 2012 r. w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem, wydanym na podstawie art. 31d ustawy;
  • dodatkowych materiałów stomatologicznych i leczenia endodontycznego wszystkich zębów, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia stomatologicznego, wydanym na podstawie art. 31d ustawy;
  • zestawów infuzyjnych (wkłuć) do osobistych pomp insulinowych, co najmniej 10 sztuk zgodnie z zaleceniami lekarza, raz na miesiąc przy leczeniu cukrzycy typu I przy pomocy pompy insulinowej, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2017 r. r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie, wydanym na podstawie art. 31d ustawy).

Zgodnie z ustawą  z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem"  uprawnienia na rzecz kobiety w ciąży obejmują w szczególności:

  • diagnostykę prenatalną, świadczenia opieki zdrowotnej z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej i leczenia szpitalnego, w tym zabiegi wewnątrzmaciczne, wsparcie psychologiczne,  poradnictwo laktacyjne, ze szczególnym uwzględnieniem matek dzieci urodzonych przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży lub urodzonych z masą urodzeniową poniżej 2500 g. Więcej informacji na temat zakresu uprawnień na mocy ustawy „Za życiem” na stronie Ministerstwa Zdrowia.

Dokument potwierdzający uprawnienia:

  • Kobieta w okresie ciąży - karta przebiegu ciąży (ewentualnie zaświadczenie od lekarza specjalisty potwierdzające ciążę), dokument potwierdzający ubezpieczenie zdrowotne (jeżeli osoba jest zgłoszona do ubezpieczenia zdrowotnego) oraz dokument potwierdzający tożsamość.
    Dokumentem potwierdzającym, że kobieta jest ciężarna, może być kopia karty, zakładanej kobiecie ciężarnej podczas pierwszej wizyty u lekarza, po zebraniu wywiadu i przeprowadzeniu badania lekarskiego lub zaświadczenie potwierdzające pozostawanie kobiety pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu, uprawniającą do dodatku z tytułu urodzenia dziecka lub inne zaświadczenie lekarskie.
  • Kobiety w okresie połogu - skrócony odpis aktu urodzenia dziecka i dokument potwierdzający tożsamość.

Potwierdzenie obywatelstwa i miejsca zamieszkania:

  • Dokumentem potwierdzającym obywatelstwo polskie jest między innymi dowód osobisty osoby mającej korzystać ze świadczeń biorąc za podstawę ustawę z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1464, z późn. zm.) oraz ustawę z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. z 2017  r. poz. 1462).
  • Przy ustalaniu miejsca zamieszkania należy brać pod uwagę przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459, z późn. zm.), a w szczególności przepisy art. 25. Zgodnie z tym przepisem, miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której przebywa ona z zamiarem stałego pobytu. Ustalenie tego zamiaru powinno być oparte na kryteriach zobiektywizowanych. O zamieszkiwaniu w jakiejś miejscowości można mówić wówczas, gdy występujące okoliczności pozwalają na wyciągnięcie wniosków, że określona miejscowość jest głównym ośrodkiem działalności danej osoby. O miejscu zamieszkiwania decyduje fakt przebywania i zamiar stałego pobytu. Zauważyć należy, że samo zameldowanie, nie przesądza o miejscu zamieszkania w rozumieniu prawa cywilnego. O miejscu zamieszkania nie stanowi też występowanie wyłącznie jednej przesłanki, polegającej na samym tylko zamieszkiwaniu w sensie fizycznym, jednakże bez zamiaru stałego pobytu, chociażby zamieszkiwanie trwało przez dłuższy czas, np. w związku z wykonywaniem pracy czy studiowaniem w innej miejscowości.

Ważne! Okres połogu, zgodnie ze słownikiem określonym rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 20 września 2012 r. w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem, to okres rozpoczynający się po porodzie i trwający 6 tygodni w czasie którego w organizmie kobiety następuje cofanie się zmian spowodowanych ciążą i porodem.

Na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych zasłużeni honorowi dawcy krwi mają prawo do:

  • bezpłatnego, do wysokości limitu finansowania, zaopatrzenia w leki objęte wykazem w całym zakresie zarejestrowanych wskazań i przeznaczeń, zgodnie z wykazem (art. 43 ust.1 pkt 1)
  • bezpłatnego zaopatrzenia w leki, które świadczeniobiorca może stosować w związku z oddawaniem krwi lub w związku z oddawaniem szpiku lub innych regenerujących się komórek i tkanek albo narządów (art. 43 ust.1 pkt 2);
  • korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach (art. 47c).

Dokument potwierdzający uprawnienia:

  • Legitymacja Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi wydana przez Zarząd Okręgowy PCK.

Jeśli oddałeś co najmniej 3 donacje krwi lub jej składników, w tym osocze po chorobie COVID-19 (w czasie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii), oraz posiadasz wystawione zaświadczenie - masz prawo do korzystania poza kolejnością:

  • ze świadczeń opieki zdrowotnej,
  • z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach.

Jakie dokumenty potwierdzą Twoje uprawnienia?

  • zaświadczenie potwierdzające co najmniej 3 donacje, wydane przez regionalne centrum, Wojskowe Centrum lub Centrum MSWiA.

Zaświadczenie potwierdzające co najmniej 3 donacje jest ważne 12 miesięcy od daty jego wydania.

Od dnia 1 lipca 2023 r. zaświadczenia potwierdzające co najmniej 3 donacje nie są wydawane w związku z odwołaniem przez Ministra Zdrowia stanu zagrożenia epidemicznego.

Zaświadczenia potwierdzające co najmniej 3 donacje wydane przed 1 lipca 2023 r. zachowują swoją ważność w okresie 12 miesięcy od dnia ich wydania.

 

Podstawa prawna

  • Artykuł 47c ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2561, z późn. zm.)
  • Artykuł  9a ust. 3 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz.U.
    z 2023 r. poz. 318)
  • Artykuł 33 ust. 1 pkt 2 ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 159)
  • Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2023 r. w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego (Dz. U. z 2023 r. poz. 1118).

 

 

Na podstawie ustawy z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów dawcy przeszczepu mają prawo do:

  • korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu ambulatoryjnej opieki zdrowotnej (art. 23).

Dokument potwierdzający uprawnienia:

  • Legitymacja Dawcy Przeszczepu wydana przez podmiot wykonujący działalność leczniczą, który pobrał szpik lub inne regenerujące się komórki lub tkanki.

Na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych zasłużeni dawcy przeszczepu mają prawo do:

  • bezpłatnego, do wysokości limitu finansowania, zaopatrzenia w leki objęte wykazem w całym zakresie zarejestrowanych wskazań i przeznaczeń, zgodnie z wykazem (art. 43 ust.1 pkt 1);
  • bezpłatnego zaopatrzenia w leki, które pacjent może stosować w związku z oddawaniem krwi lub w związku z oddawaniem szpiku lub innych regenerujących się komórek i tkanek albo narządów (art. 43 ust.1 pkt 2);
  • korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach (art. 47c);
  • żywy dawca narządu ma prawo do badań mających na celu monitorowanie jego stanu zdrowia przeprowadzanych przez podmiot leczniczy, który dokonał pobrania narządu, co 12 miesięcy od dnia pobrania narządu, nie dłużej jednak niż przez 10 lat (art. 47a ust.1).

Dokument potwierdzający uprawnienia:

  • Legitymacja Zasłużonego Dawcy Przeszczepu wydana przez Ministra Zdrowia.

Na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych cywilne niewidome ofiary działań wojennych mają prawo do:

  • korzystania z bezpłatnego zaopatrzenia w leki o kategorii dostępności „Rp” lub „Rpz” oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego objęte decyzją o refundacji, dopuszczone do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 46 ust. 1);
  • korzystania z bezpłatnych wyrobów medycznych na zlecenie na zlecenie osoby uprawnionej, o której mowa w art. 2 pkt 14 ustawy o refundacji (posiadającej prawo wykonywania zawodu medycznego, która na podstawie przepisów dotyczących wykonywania danego zawodu medycznego, jest uprawniona do wystawiania recept), do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 38 ust. 4 ustawy o refundacji (art. 47 ust.1);
  • korzystania z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych finansowanych ze środków publicznych bez skierowania (art. 57 ust. 2 pkt 10a);
  • korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach (art. 47c).  

Ważne! W przypadku korzystania z badań diagnostycznych kosztochłonnych (np. rezonans magnetyczny) oraz rehabilitacji leczniczej należy pamiętać, że niezależnie od posiadanych szczególnych uprawnień wymagane jest każdorazowo skierowanie wystawione przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.

Dokumenty potwierdzające uprawnienia:

Legitymacja cywilnej niewidomej ofiary działań wojennych wydawana przez organ rentowy

Na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych cywilne niewidome ofiary działań wojennych mają prawo do:

  • bezpłatnego zaopatrzenia w leki o kategorii dostępności „Rp” lub „Rpz” oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego objęte decyzją o refundacji, dopuszczone do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 46 ust. 1);
  • bezpłatnych wyrobów medycznych na zlecenie na zlecenie osoby uprawnionej, o której mowa w art. 2 pkt 14 ustawy o refundacji (posiadającej prawo wykonywania zawodu medycznego, która na podstawie przepisów dotyczących wykonywania danego zawodu medycznego, jest uprawniona do wystawiania recept), do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 38 ust. 4 ustawy o refundacji (art. 47 ust.1);
  • ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych finansowanych ze środków publicznych bez skierowania (art. 57 ust. 2 pkt 10);
  • korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach (art. 47c ust. 1)  

Ważne! w przypadku korzystania z badań diagnostycznych kosztochłonnych (np. rezonans magnetyczny) oraz rehabilitacji leczniczej należy pamiętać, że niezależnie od posiadanych szczególnych uprawnień wymagane jest każdorazowo skierowanie wystawione przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.

W przypadku korzystania z uprawnień wynikających z art. 46 ust. 1, przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w leki po okazaniu Książki inwalidy wojennego-wojskowego uprawniającej do wpisania przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego kodu uprawnienia dodatkowego na recepcie [„IB”], zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie recept lekarskich w części wzoru recepty.

Dokumenty potwierdzające uprawnienia:

  • Książka inwalidy wojennego-wojskowego zgodna z wpisem i wydawana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, symbol Rw-51, wydana po 26 lipca 2004 r.

Na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych cywilne niewidome ofiary działań wojennych mają prawo do:

  • bezpłatnego, do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych zaopatrzenie  w leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyroby medyczne, objęte wykazem w całym zakresie zarejestrowanych wskazań i przeznaczeń (art. 45 ust. 1);
  • bezpłatnych wyrobów medycznych na zlecenie na zlecenie osoby uprawnionej, o której mowa w art. 2 pkt 14 ustawy o refundacji (posiadającej prawo wykonywania zawodu medycznego, która na podstawie przepisów dotyczących wykonywania danego zawodu medycznego, jest uprawniona do wystawiania recept), do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 38 ust. 4 ustawy o refundacji (art. 47 ust.1);
  • ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych finansowanych ze środków publicznych bez skierowania (art. 57 ust. 2 pkt 10);
  • korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach (art. 47c ust. 1).

Ważne! w przypadku korzystania z badań diagnostycznych kosztochłonnych (np. rezonans magnetyczny) oraz rehabilitacji leczniczej należy pamiętać, że niezależnie od posiadanych szczególnych uprawnień wymagane jest każdorazowo skierowanie wystawione przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.

W przypadku korzystania z uprawnień wynikających z art. 45, przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w leki po okazaniu Książki inwalidy wojennego- wojskowego uprawniającej do wpisania przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego kodu uprawnienia dodatkowego na recepcie [„IW”], zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie recept lekarskich w części wzoru recepty.

Dokumenty potwierdzające uprawnienia:

  • Książka inwalidy wojennego-wojskowego zgodna z wpisem i wydawana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, symbol Rw-51, wydana po 26 lipca 2004 r.

Na podstawie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych kombatanci mają prawo do:

  • korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach (art. 47c);
  • korzystania z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych finansowanych ze środków publicznych bez skierowania (art. 57 ust. 2 pkt 10).

Ważne! w przypadku korzystania z badań diagnostycznych kosztochłonnych (np. rezonans magnetyczny) oraz rehabilitacji leczniczej należy pamiętać, że niezależnie od posiadanych szczególnych uprawnień wymagane jest każdorazowo skierowanie wystawione przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.

Dokumenty potwierdzające uprawnienia:

  • Zaświadczenie o uprawnieniach kombatanckich wydane przez Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Małżonkowie inwalidów wojennych i osób represjonowanych pozostający na ich wyłącznym utrzymaniu oraz wdowy i wdowcy po poległych żołnierzach i zmarłych inwalidach wojennych oraz osobach represjonowanych uprawnieni do renty rodzinnej

Na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych małżonkowie inwalidów wojennych i osób represjonowanych pozostający na ich wyłącznym utrzymaniu oraz wdowy i wdowcy po poległych żołnierzach i zmarłych inwalidach wojennych oraz osobach represjonowanych uprawnieni do renty rodzinnej, mają prawo do:

  • bezpłatnego zaopatrzenia w leki o kategorii dostępności „Rp” lub „Rpz” oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego objęte decyzją o refundacji, dopuszczone do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 46 ust.1).

Dokument potwierdzający uprawnienia:

  • Decyzja w sprawie dotyczącej ustalenia prawa do świadczeń wydana przez dyrektora Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia;
  • Książeczka/Legitymacja małżonka razem z zaświadczeniem z Urzędu Skarbowego (zaświadczenie o nieuzyskiwaniu dochodów podlegających opodatkowaniu) i zaświadczeniem z Urzędu Stanu Cywilnego (odpis aktu małżeństwa);
  • Zaświadczenie o prawie do renty rodzinnej wydane przez organ emerytalno-rentowy.

Ważne!

  • W przypadku korzystania z uprawnień wynikających z art. 46 ust. 1, przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w leki po okazaniu ww. dokumentów uprawniających do wpisania przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego kodu uprawnienia dodatkowego na recepcie [„IB”], zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie recept lekarskich w części wzoru recepty.

Na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych osoby chore na gruźlicę mają prawo do:

  • korzystania z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych finansowanych ze środków publicznych bez skierowania (art. 57 ust. 2 pkt 8).

Ważne! w przypadku korzystania z badań diagnostycznych kosztochłonnych (np. rezonans magnetyczny) oraz rehabilitacji leczniczej należy pamiętać, że niezależnie od posiadanych szczególnych uprawnień wymagane jest każdorazowo skierowanie wystawione przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.

Dokument potwierdzający uprawnienia:

  • Zaświadczenie lekarskie potwierdzające chorobę.

Osoby pracujące w zakładach produkujących wyroby zawierające azbest, zatrudnione w dniu 28 września 1997 r. lub przed tą datą oraz pracownicy zatrudnieni w zakładach, które zgodnie z art. 1 ust. 3 ustawy z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest produkują wyroby zawierające azbest, mają prawo do:

  • korzystania raz w roku z leczenia uzdrowiskowego i zwolnienia z odpłatności związanej z leczeniem uzdrowiskowym (art. 7a ust.1 pkt 3);
  • bezpłatnego zaopatrzenia w leki związane z chorobami wywołanymi pracą przy azbeście (art. 7a ust.1 pkt 2).

Dokument potwierdzający uprawnienia:

  • Książeczka badań profilaktycznych dla osoby, która była lub jest zatrudniona w warunkach narażenia zawodowego w zakładach stosujących azbest w procesach technologicznych.

Na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych osoby represjonowane mają prawo do:

  • bezpłatnego zaopatrzenia w leki o kategorii dostępności „Rp” lub „Rpz” oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego objęte decyzją o refundacji, dopuszczone do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 46 ust. 1);
  • korzystania z bezpłatnych wyrobów medycznych na zlecenie osoby uprawnionej
    o której mowa w art. 2 pkt 14 ustawy o refundacji (posiadającej prawo wykonywania zawodu medycznego, która na podstawie przepisów dotyczących wykonywania danego zawodu medycznego, jest uprawniona do wystawiania recept), do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 38 ust. 4 ustawy o refundacji (art. 47 ust. 1);
  • korzystania z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych finansowanych ze środków publicznych bez skierowania (art. 57 ust. 2 pkt 10).

Ważne! w przypadku korzystania z badań diagnostycznych kosztochłonnych (np. rezonans magnetyczny) oraz rehabilitacji leczniczej należy pamiętać, że niezależnie od posiadanych szczególnych uprawnień wymagane jest każdorazowo skierowanie wystawione przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.

W przypadku korzystania z uprawnień wynikających z art. 46 ust. 1, przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w leki po okazaniu Legitymacji osoby represjonowanej uprawniającej do wpisania przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego kodu uprawnienia dodatkowego na recepcie [„IB”], zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie recept lekarskich w części wzoru recepty.

Dokumenty potwierdzające uprawnienia:

  • Legitymacja osoby represjonowanej wydana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych po 23 kwietnia 2003 r., symbol Rw-52.

Na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych osoby represjonowane mają prawo do:

  • korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach (art. 47c),
  • korzystania z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych bez skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego (art. 57 ust.2 pkt 10).

Ważne! W przypadku korzystania z badań diagnostycznych kosztochłonnych (np. rezonans magnetyczny) oraz rehabilitacji leczniczej należy pamiętać, że niezależnie od posiadanych szczególnych uprawnień wymagane jest każdorazowo skierowanie wystawione przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.

Uprawnienia obowiązują od 31 sierpnia 2017 r.

Dokumentem potwierdzającym uprawnienia jest legitymacja zgodna z Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 sierpnia 2017 r. w sprawie odznaki honorowej i legitymacji dla działaczy opozycji antykomunistycznej lub osób represjonowanych z powodów politycznych (Dz. U. poz. 1602), wydana na wniosek osoby zainteresowanej przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.

Legitymacja w układzie poziomym, w postaci karty o wymiarach 85 mm x 54 mm, o krawędziach zaokrąglonych, wykonana z tworzywa sztucznego.

 

Awers legitymacji

Rewers legitymacji

 

Na podstawie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych osoby represjonowane mają prawo do:

  • korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach (art. 47c)  

  • korzystania z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych bez skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego (art. 57 ust. 2 pkt 10)

Ważne! w przypadku korzystania z badań diagnostycznych kosztochłonnych (np. rezonans magnetyczny) oraz rehabilitacji leczniczej należy pamiętać, że niezależnie od posiadanych szczególnych uprawnień wymagane jest każdorazowo skierowanie wystawione przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.

Dokumenty potwierdzające uprawnienia:

  • Legitymacja wydana przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Wzór legitymacji określony rozporządzeniem ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego

Uprawnienia obowiązują od 30 października 2018 r.

 

Na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych osoby uzależnione od alkoholu, środków odurzających i substancji psychoaktywnych prawo do:

  • korzystania z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych finansowanych ze środków publicznych bez skierowania - w zakresie lecznictwa odwykowego (art. 57 ust. 2 pkt 11).

Ważne! w przypadku korzystania z badań diagnostycznych kosztochłonnych (np. rezonans magnetyczny) oraz rehabilitacji leczniczej należy pamiętać, że niezależnie od posiadanych szczególnych uprawnień wymagane jest każdorazowo skierowanie wystawione przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.

Dokument potwierdzający uprawnienia:

  • Zaświadczenie lekarskie potwierdzające uzależnienie.

Na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych osoby zakażone wirusem HIV mają prawo do:

  • korzystania z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych finansowanych ze środków publicznych bez skierowania (art. 57 ust. 2 pkt 9).

Ważne! w przypadku korzystania z badań diagnostycznych kosztochłonnych (np. rezonans magnetyczny) oraz rehabilitacji leczniczej należy pamiętać, że niezależnie od posiadanych szczególnych uprawnień wymagane jest każdorazowo skierowanie wystawione przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.

Dokument potwierdzający uprawnienia:

  • Zaświadczenie lekarskie potwierdzające chorobę.

Na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych uprawnieni żołnierze lub pracownicy wojska w zakresie leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa mają prawo do:

  • korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej w szpitalach, ambulatoryjnej specjalistycznej opiece zdrowotnej oraz stacjonarnych , całodobowych świadczeń zdrowotnych innych niż szpitalnych udzielanych wg kolejności zgłoszenia  w zakresie leczenia chorób nabytych poza granicami państwa poza kolejnością (art. 24a);
  • korzystania bezpłatnie z zaopatrzenia w leki do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych. Zaopatrzenie w leki objęte w całym zakresie zarejestrowanych wskazań i przeznaczeń, zgodnie z wykazem o refundacji oraz leki recepturowe, na czas leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa (art. 44 ust.1a);
  • w przypadku przekroczenia limitu bezpłatnego zaopatrzenia w leki, przysługuje prawo do finansowania kwotą wykraczającą poza ten limit (art. 44 ust.1b);
  • bezpłatnych wyrobów medycznych na zlecenie osoby uprawnionej, o której mowa
    w art. 2 pkt 14 ustawy o refundacji (posiadającej prawo wykonywania zawodu medycznego, która na podstawie przepisów dotyczących wykonywania danego zawodu medycznego, jest uprawniona do wystawiania recept) do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 38 ust. 4 ustawy o refundacji, w zakresie leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa (art. 47 ust. 2);
  • korzystania z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych finansowanych ze środków publicznych bez skierowania, w zakresie leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa, a także w przypadku ustalenia uszczerbku na zdrowiu wynoszącym co najmniej 30%  (art. 57 ust. 2 pkt 12);
  • korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach, w przypadku ustalenia uszczerbku na zdrowiu wynoszącym co najmniej 30% (art. 47c ust. 1);
  • korzystania ze świadczeń niezakwalifikowanych jako świadczenia gwarantowane oraz odpłatne świadczenia opieki zdrowotnej w związku z urazami i chorobami nabytymi podczas wykonywania zadań poza granicami państwa pokrywa się z budżetu państwa, z części, której dysponentem jest Minister Obrony Narodowej.

Powyższe uprawnienia przysługują także pracownikom cywilnym wojska, skierowanym do pracy w PKW (Polski Kontyngent Wojskowy)

Ważne!

  1. W przypadku korzystania z uprawnień wynikających z art. 44 ust. 1a uprawnionemu żołnierzowi lub pracownikowi przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w leki objęte wykazem, o którym mowa w art. 37 ust. 1 ustawy o refundacji, w zakresie kategorii, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o refundacji, na czas leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa po okazaniu legitymacji uprawniającej do wpisania przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego kodu uprawnienia dodatkowego na recepcie [„PO”], zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie recept w części wzoru recepty;
  2. W przypadku korzystania z badań diagnostycznych kosztochłonnych (np. rezonans magnetyczny) oraz rehabilitacji leczniczej należy pamiętać, że niezależnie od posiadanych szczególnych uprawnień wymagane jest każdorazowo skierowanie wystawione przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.

Dokument potwierdzający uprawnienia:

  • Legitymacja osoby poszkodowanej poza granicami państwa - wzór, tryb jej wydawania, wymiany lub zwrotu, a także dane w niej zawarte określa rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 19 kwietnia 2021 r. w  sprawie dokumentów potwierdzających uprawnienia do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej przysługujących uprawnionym żołnierzom lub pracownikom i  weteranom poszkodowanym (Dz. U. poz. 778), w związku z art. 47b ust. 1 ustawy z dnia
    27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

A. Weterani poszkodowani w działaniach poza granicami państwa w zakresie leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa

Na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych weterani poszkodowani w działaniach poza granicami państwa w zakresie leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa mają prawo do:

  • korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej w szpitalach, świadczeń specjalistycznych w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej oraz stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych innych niż szpitalne w zakresie leczenia urazów i chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa (art. 24b);
  • korzystania z bezterminowego czasu trwania leczenia w zakresie świadczeń opieki zdrowotnej, innych niż świadczenia w szpitalach i świadczenia specjalistyczne w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej (art. 24c ust. 2);
  • bezpłatnego zaopatrzenia w leki w całym zakresie zarejestrowanych wskazań i przeznaczeń, zgodnie z wykazem oraz leki recepturowe, na czas leczenia urazów
    lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa
    (art. 44 ust. 1c);
  • bezpłatnych wyrobów medycznych na zlecenie lekarza, felczera, pielęgniarki lub położnej ubezpieczenia zdrowotnego, do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych (art. 47 ust. 2a);
  • dofinansowania kwotą wykraczającą poza wysokość limitu finansowania ze środków publicznych w przypadku gdy cena wyrobów medycznych jest wyższa od wysokości limitu finansowania ze środków publicznych (art. 47 ust. 2b);
  • korzystania z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych finansowanych ze środków publicznych bez skierowania, w zakresie leczenia urazów lub chorób nabytych podczas wykonywania zadań poza granicami państwa (art. 57 ust. 2 pkt 13);
  • świadczeń niezakwalifikowanych jako świadczenia gwarantowane i odpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej w związku z urazami i chorobami nabytymi podczas wykonywania zadań poza granicami państwa, które pokrywa się z budżetu państwa, z części, której dysponentem jest odpowiednio Minister Obrony Narodowej, minister właściwy do spraw wewnętrznych, Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego albo Szef Agencji Wywiadu (art. 42 ust. 1a).

Ważne! w przypadku korzystania z badań diagnostycznych kosztochłonnych (np. rezonans magnetyczny) oraz rehabilitacji leczniczej należy pamiętać, że niezależnie od posiadanych szczególnych uprawnień wymagane jest każdorazowo skierowanie wystawione przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.

W przypadku korzystania z uprawnień wynikających z art. 44 ust. 1c weteranowi poszkodowanemu w działaniach poza granicami państwa w zakresie leczenia urazów przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w leki objęte wykazem, o którym mowa w art. 37 ustawy o refundacji, w zakresie kategorii, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o refundacji, po okazaniu dokumentu potwierdzającego przysługujące uprawnienie, uprawniającego do wpisania przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego kodu uprawnienia dodatkowego na recepcie [„PO”], zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie recept w części wzoru recepty.

 

B. Weterani poszkodowani, których ustalony procentowy uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30%

Na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych weterani poszkodowani, których ustalony procentowy uszczerbek na zdrowi wynosi co najmniej 30% mają prawo , poza korzystaniem z uprawnień wynikających z tytułu nadania statusu weterana poszkodowanego, do dodatkowych świadczeń wynikających z procentowego uszczerbku na zdrowiu, w tym::

  • bezpłatnych wyrobów medycznych na zlecenie lekarza, felczera, pielęgniarki lub położnej ubezpieczenia zdrowotnego, do wysokości limitu finansowania ze środków publicznych (art. 47 ust. 2a);
  • dofinansowania kwotą wykraczającą poza wysokość limitu finansowania ze środków publicznych w przypadku gdy cena wyrobów medycznych jest wyższa od wysokości limitu finansowania ze środków publicznych (art. 47 ust. 2b);
  • korzystania z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych finansowanych ze środków publicznych bez skierowania (art. 57 ust. 2 pkt 13);
  • korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach (art. 47c ust. 1 pkt 11);
  • korzystania z bezpłatnego zaopatrzenia w leki o kategorii dostępności „Rp” lub „Rpz” oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego objęte decyzją o refundacji, dopuszczone do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 46 ust. 1 pkt 8);
  • świadczeń niezakwalifikowanych jako świadczenia gwarantowane i odpłatnych świadczeń opieki zdrowotnej w związku z ustalonym 30% procentowym uszczerbkiem na zdrowiu, które pokrywa się z budżetu państwa, z części, której dysponentem jest odpowiednio Minister Obrony Narodowej, minister właściwy do spraw wewnętrznych, Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego albo Szef Agencji Wywiadu (art. 42 ust. 1a).

Ważne! w przypadku korzystania z badań diagnostycznych kosztochłonnych (np. rezonans magnetyczny) oraz rehabilitacji leczniczej należy pamiętać, że niezależnie od posiadanych szczególnych uprawnień wymagane jest każdorazowo skierowanie wystawione przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.

W przypadku korzystania z uprawnień wynikających z art. 46 ust. 1 pkt 8 weteranowi poszkodowanemu, którego ustalony procentowy uszczerbek na zdrowi wynosi co najmniej 30% przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w leki o kategorii dostępności „Rp” lub „Rpz” oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego objęte decyzją o refundacji, dopuszczone do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po okazaniu dokumentu potwierdzającego przysługujące uprawnienie, uprawniającego do wpisania przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego kodu uprawnienia dodatkowego na recepcie [„WE”], zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2020 r. w sprawie recept w części wzoru recepty.

Ponadto weteranom (żołnierzom) i weteranom poszkodowanym (żołnierzom) przysługuje prawo do umieszczenia poza kolejnością w Domu Weterana, funkcjonującego, jako zakład opiekuńczo leczniczy lub inna jednostka organizacyjna takiego zakładu, niezależnie od oceny jego skali samodzielności, określonej stosownie do przepisów wykonawczych, wydanych na podstawie art. 31d ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 21 września 2020 r. w sprawie dofinansowania pobytu weterana-żołnierza i weterana poszkodowanego-żołnierza w Domu Weterana (Dz.U. z 2020 r. poz. 1633) w § 3 określa dokumenty niezbędne do wydania zaświadczeń o pierwszeństwie w umieszczeniu w Domu Weterana:

Weterani-żołnierze, weterani poszkodowani-żołnierze, weterani-funkcjonariusze, weterani poszkodowani-funkcjonariusze, mają również prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy psychologicznej wraz z najbliższymi członkami rodziny, poza kolejnością udzielanej przez:

  • psychologów w jednostkach wojskowych oraz przez wojskowe pracownie psychologiczne, a także w podmiotach leczniczych tworzonych i nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej - w odniesieniu do weteranów poszkodowanych (żołnierzy) oraz weteranów (żołnierzy);
  • w podmiotach leczniczych tworzonych i nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych - w odniesieniu do weteranów poszkodowanych- funkcjonariuszy MSWiA oraz weteranów-funkcjonariuszy MSWiA;
  • podmiotach leczniczych utworzonych przez Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w odniesieniu do weteranów poszkodowanych-funkcjonariuszy ABW oraz weteranów-funkcjonariuszy ABW;
  • podmiotach leczniczych utworzonych przez Szefa Agencji Wywiadu w odniesieniu do weteranów poszkodowanych-funkcjonariuszy AW oraz weteranów-funkcjonariuszy AW.

Ważne! W każdym Oddziale Wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia wyznaczono pracownika, który zapewnia merytoryczną pomoc koordynacyjno-konsultacyjną uprawnionym poszkodowanym. Dane kontaktowe konsultanta w Centrali NFZ zostały zamieszczone na stronie internetowej Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia w zakładce „Poszkodowani w misjach poza granicami kraju”.

 

Dokumenty potwierdzające uprawnienia:

Weteran poszkodowany funkcjonariusz

Dokument potwierdzający uprawnienia przysługujące weteranowi poszkodowanemu-funkcjonariuszowi do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej – wydany na podstawie Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie dokumentu potwierdzającego uprawnienia przysługujące weteranom poszkodowanym-funkcjonariuszom do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej z dnia 21 października 2020 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 1872)

Weteran poszkodowany funkcjonariusz ABW/AW

Dokument potwierdzający uprawnienia do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej – wydany na podstawie Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie dokumentu potwierdzającego uprawnienia do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej przysługujące weteranowi poszkodowanemu-funkcjonariuszowi Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego albo weteranowi poszkodowanemu-funkcjonariuszowi Agencji Wywiadu z dnia 26 kwietnia 2021 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 858)

Weteran poszkodowany żołnierz

dokument potwierdzający uprawnienia do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej dla:

1) uprawionego żołnierza lub pracownika oraz weterana poszkodowanego, których ustalony uszczerbek na zdrowiu jest mniejszy niż 30%,

2) uprawnionego żołnierza lub pracownika oraz weterana poszkodowanego, których ustalony procentowy uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30%

- wydany na podstawie Rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie dokumentów potwierdzających uprawnienia do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej przysługujących uprawnionym żołnierzom lub pracownikom oraz weteranom poszkodowanym z dnia 19 kwietnia 2021 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 778)

Na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych żołnierze pełniący terytorialną służbę wojskową, o których mowa w art. 325 ust. 2 ustawy o obronie Ojczyzny mają prawo do:

  • korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej w podmiotach leczniczych, dla których podmiotem tworzącym jest Minister Obrony Narodowej, oraz przez niego nadzorowanych, a także z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach (art. 47c ust.1).

Ważne! w przypadku korzystania z badań diagnostycznych kosztochłonnych (np. rezonans magnetyczny) oraz rehabilitacji leczniczej należy pamiętać, że niezależnie od posiadanych szczególnych uprawnień wymagane jest każdorazowo skierowanie wystawione przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.

Dokumenty potwierdzające uprawnienia:

  • Wojskowy dokument osobisty stwierdzający pełnienie terytorialnej służby wojskowej.

Na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych żołnierze zastępczej służby wojskowej, którzy w latach 1949-1959 byli przymusowo zatrudniani w kopalniach węgla, kamieniołomach oraz w zakładach pozyskiwania i wzbogacania rud uranowych, mają prawo do:

  • korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach (art. 47c);  
  • korzystania z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych bez skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego (art. 57 ust. 2 pkt 10);

Ważne! w przypadku korzystania z badań diagnostycznych kosztochłonnych (np. rezonans magnetyczny) oraz rehabilitacji leczniczej należy pamiętać, że niezależnie od posiadanych szczególnych uprawnień wymagane jest każdorazowo skierowanie wystawione przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.

Dokument potwierdzający uprawnienia:

  • Zaświadczenie o Pełnieniu Zastępczej Służby Wojskowej wydane przez Wojskowego Komendanta Uzupełnień. Wzór zaświadczenia określony rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej.

Uprawnienia obowiązują od 10 maja 2019 r.

Dodatkowo do bezpłatnego zaopatrzenia w leki o kategorii dostępności „Rp” lub „Rpz” oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego objęte decyzją o refundacji, dopuszczone do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 46 ust. 1) mają prawo:

  • żołnierze zastępczej służby wojskowej, którzy w latach 1949-1959 byli przymusowo zatrudniani w kopalniach węgla, kamieniołomach oraz w zakładach pozyskiwania i wzbogacania rud uranu i batalionach budowalnych, którzy otrzymali jednorazowe odszkodowanie w związku z przymusowym, zatrudnieniem w zakładach pozyskiwania i wzbogacania rud uranowych, określone w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnionym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych,
  • żołnierze zastępczej służby wojskowej, którzy w latach 1949-1959 byli przymusowo zatrudniani w kopalniach węgla, kamieniołomach oraz w zakładach pozyskiwania i wzbogacania rud uranu i batalionach budowalnych, w odniesieniu do których orzeczone zostało inwalidztwo będące następstwem przymusowego zatrudnienia, w miejscach wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnionym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych.  

Dokument potwierdzający uprawnienia:

  • Zaświadczenie wydane na wniosek osoby uprawnionej przez Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych (art. 46 ust. 4a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych).

Na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych żołnierze zawodowi, o których mowa w art. 287 ust. 2 ustawy o obronie Ojczyzny mają prawo do:

  • korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej w podmiotach leczniczych, dla których podmiotem tworzącym jest Minister Obrony Narodowej, oraz przez niego nadzorowanych, a także z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach (art. 47c ust.1).

Na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych żołnierze zawodowi, o których mowa w art. 287 ust. 3 ustawy o obronie Ojczyzny tj. zajmujący stanowiska służbowe o szczególnych właściwościach lub warunkach pełnienia służby:

  1. piloci - zaszeregowani do grupy osobowej pilotów;
  2. nawigatorzy - zaszeregowani do grupy osobowej nawigatorów;
  3. obsługa statków powietrznych - zaszeregowana do grupy osobowej pokładowej;
  4. nurkowie i płetwonurkowie - zaszeregowani do grupy osobowej ratownictwa morskiego oraz grupy osobowej działań nurkowych;
  5. stanowiska w jednostkach wojsk specjalnych - zaszeregowane do grupy osobowej lądowych działań specjalnych oraz grupy osobowej morskich działań specjalnych;
  6. stanowiska w jednostkach wojsk powietrznodesantowych - zaszeregowane do grupy osobowej aeromobilnej

w przypadku powstania choroby lub schorzenia dyskwalifikujących lub ograniczających wykonywanie zadań służbowych mają prawo do:

  • korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej gwarantowanych, w podmiotach leczniczych, dla których podmiotem tworzącym jest Minister Obrony Narodowej, oraz przez niego nadzorowanych, w przypadku powstania choroby lub schorzenia dyskwalifikujących lub ograniczających wykonywanie zadań służbowych, a także z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach (art. 47c ust.1).
  • powyższe świadczenia podlegają dofinansowaniu lub finansowaniu z budżetu państwa z części, której dysponentem jest Minister Obrony Narodowej.

wykaz chorób i schorzeń dyskwalifikujących z wykonywania zadań służbowych lub ograniczających ich wykonywanie reguluje załącznik do rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie stanowisk służbowych o szczególnych właściwościach lub warunkach pełnienia służby.

Ważne! w przypadku korzystania z badań diagnostycznych kosztochłonnych (np. rezonans magnetyczny) oraz rehabilitacji leczniczej należy pamiętać, że niezależnie od posiadanych szczególnych uprawnień wymagane jest każdorazowo skierowanie wystawione przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.

Dokumenty potwierdzające uprawnienia:

  • Legitymacja służbowa stwierdzająca pełnienie zawodowej służby wojskowej.