O NFZ

Rosnące wyzwania związane ze zdrowiem psychicznym stanowią poważny problem w Unii Europejskiej, przyczyniając się do wzrostu zachorowalności i generując znaczące obciążenia dla systemów ochrony zdrowia, polityki społecznej oraz gospodarki.

Pandemia COVID-19 oraz konflikt wynikający z agresji Rosji na Ukrainę dodatkowo pogłębiły kryzys zdrowia psychicznego, szczególnie wśród grup najbardziej narażonych, takich jak uchodźcy i osoby przesiedlone z Ukrainy. Już przed pandemią problemy ze zdrowiem psychicznym dotyczyły około 84 milionów obywateli UE, generując koszty przekraczające 600 miliardów euro rocznie.

Pandemia znacząco nasiliła te problemy. Obecnie szacuje się, że 10-20% uczniów w UE zmaga się z trudnościami natury psychicznej, zwłaszcza z lękiem i depresją, co wpływa na ich wyniki w nauce oraz jakość życia. Od 2020 roku dobrostan psychiczny uległ pogorszeniu we wszystkich grupach wiekowych, przy czym szczególnie dotknięte zostały

osoby młode, osoby o niepewnej sytuacji zawodowej oraz te o niższym poziomie wykształcenia lub dochodów. Czynniki takie jak ubóstwo, bezrobocie oraz izolacja społeczna dodatkowo zwiększają ryzyko problemów ze zdrowiem psychicznym.

Zgodnie z komunikatem Komisji Europejskiej dotyczącym kompleksowego podejścia do zdrowia psychicznego, projekt MENTOR planuje działania skierowane zarówno do ogółu populacji, jak i osób cierpiących na zaburzenia psychiczne. Celem tych działań jest promowanie dobrostanu i zdrowia psychicznego oraz ograniczenie skutków złego stanu zdrowia psychicznego, co przyczyni się do zmniejszenia obciążeń społecznych i ekonomicznych związanych z tym problemem.

Celem projektu MENTOR jest ograniczenie negatywnych skutków złego stanu zdrowia psychicznego poprzez jego monitorowanie, promocję dobrego zdrowia psychicznego oraz skuteczną profilaktykę i zapobieganie zaburzeniom psychicznym w całej Unii Europejskiej. Projekt zakłada zintegrowane podejście, obejmujące mapowanie opartych na dowodach interwencji oraz wiedzy w zakresie zdrowia psychicznego, uwzględniając zasadę "Zdrowie psychiczne we wszystkich politykach" – w tym w obszarach społecznych, zdrowotnych, edukacyjnych, zawodowych i środowiskowych.

Kluczowe działania projektu obejmują:

• Promocję zdrowia psychicznego i profilaktykę, uwzględniającą skuteczne strategie interwencji.
• Aktywne włączanie osób z doświadczeniem chorób psychicznych w kształtowanie usług zdrowotnych i wdrażanie metodologii osobistego budżetu zdrowotnego.
• Rozwój narzędzi cyfrowych wspierających promocję zdrowia psychicznego oraz integrację społeczną.

Struktura JA MENTOR obejmuje sześć pakietów roboczych (WP):

• WP1 – Koordynacja - Zarządzanie projektem i jego realizacją,
• WP2 – Komunikacja i rozpowszechnianie (Odpowiedzialny: NFZ, Polska) – promowanie działań projektowych i wyników wśród kluczowych interesariuszy,
• WP3 – Ewaluacja - Ocena skuteczności i jakości działań projektowych,
• WP4 – Trwałość i wdrażanie rezultatów - Zapewnienie długoterminowego wpływu projektu.

Dwa pakiety techniczne są skupione na innowacyjnych rozwiązaniach w dziedzinie zdrowia psychicznego: 

• WP5 – Tworzenie elementów dla zintegrowanych i kompleksowych działań na rzecz dobrostanu i zdrowia psychicznego,
• WP6 – Innowacyjne rozwiązania cyfrowe na rzecz poprawy zdrowia psychicznego w Europie.

W projekcie JA MENTOR bierze udział 43 instytucji z 20 krajów, współpracujących na rzecz wdrażania skutecznych rozwiązań w zakresie zdrowia psychicznego w Europie.

Projekt MENTOR koncentruje się na promocji zdrowia psychicznego poprzez wymianę doświadczeń na różnych poziomach – od politycznego po kliniczny. Kluczowym założeniem jest wdrażanie najlepszych praktyk opartych na dowodach oraz dostosowywanie skutecznych inicjatyw, aby osiągnąć długoterminowe i zrównoważone działania wspierające zdrowie psychiczne i dobrostan zarówno na poziomie jednostki, jak i całej populacji.

Dodatkowo, MENTOR dąży do zatwierdzenia zestawu standardów służących monitorowaniu dobrostanu i zdrowia psychicznego oraz wdrażania skutecznych działań profilaktycznych i promujących zdrowie psychiczne, wykorzystując w tym celu innowacyjne rozwiązania cyfrowe.

Oczekiwane efekty projektu:

• Stworzenie systemów monitorowania zdrowia psychicznego – opracowanie narzędzi umożliwiających skuteczną ocenę stanu zdrowia psychicznego populacji, monitorowanie trendów oraz efektywność działań profilaktycznych i interwencyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem grup szczególnie wrażliwych.
• Sformułowanie rekomendacji dla interesariuszy – opracowanie wytycznych dotyczących efektywnego włączania osób z doświadczeniem choroby psychicznej w procesy tworzenia polityki oraz projektowania i wdrażania usług zdrowia psychicznego.
• Zwiększenie świadomości i wiedzy decydentów – upowszechnienie podejścia „Zdrowie psychiczne we wszystkich politykach” na poziomie krajowym i regionalnym, wspierając skuteczniejsze projektowanie, wdrażanie i ocenę działań w zakresie zdrowia psychicznego.